• პირველი სამამულო წარმოების არტპორტალი
პროზა

გარეწარი იოანეს ჩანაწერები

×
ავტორის გვერდი თაზო ნარიმანიძე 16 იანვარი, 2013 2114
მაშინ პორტრეტებს ვხატავდი
 
გადავწყვიტე მამაჩემის პორტრეტი უნდა დავხატო-მეთქი. 
გამიჭირდა. ვერაფრით გავიხსენე მისი სახე.
არ ვიცი რა დამემართა. 
დედას დავურეკე და ვთხოვე მამას სახე ამიღწერე-მეთქი.
რად გინდაო?
რაში უნდა მინდოდეს, უნდა დავხატო-მეთქი.
დედაჩემი ძლიერი ქალია და ემოციისგან თავი შეიკავა, მაგრამ გული კი ჩაწყდა.
თავისებურად დამიხატა მისი პორტრეტი.
მივხვდი რომ აღწერილს ვერ გადავხატავდი.
ჩემს მიერ დახატული პორტრეტი არ გამოვიდოდა ის, რაც უნდა ყოფილიყო - მამა.
მერე ფოტოებს დავუწყე ძებნა.
აღმოჩნდა, რომ მისი ყველა ფოტო იქ დავტოვე, სადაც ერთად უნდა გვეცხოვრა.
მთვრალი ვიყავი და გავბრაზდი.
მაგრამ მერე მისი სახე წარმოვიდგინე და ცოტა დავმშვიდდი.
მამაჩემი ჩემს დაბადებამდე მოკვდა ანუ
სანამ დედას მე გავუჩნდი და სანამ მე კითხვები გამიჩნდებოდა.
ადრე იყო ეს.
მაშინ პორტრეტებს ვხატავდი.
   
 
 
 
 
ორშაბათიდან ვიწყებ სიყვარულს
 
თაზო ნარიმანიძემ მითხრა: ორშაბათიდან ვიწყებ სიყვარულსო.
დავცინე. დასაცინი იყო და იმიტომ.
მერე ვიფიქრე ალბათ პირდაპირი მნიშვნელობით არ უნდა გამეგო, რაღაც სხვა იგულისხმა-მეთქი.
ცოტა მეუხერხულა კიდეც. უხეშად გამომივიდა.
ახლა გვიანია და მე ვამბობ: ორშაბათიდან ვიწყებ სიყვარულს.
უცნაურია ორშაბათი სიყვარულის დასაწყებად. ხალხი ამ დღეს სამსახურს იწყებს, მე როგორ დავიწყო სიყვარული?
თუმცა მომწონს ჩემი გადაწყვეტილება. დღეს ხომ კვირაა.
მაღაზიაშიც კი გავედი, მაგრამ არ ვიცოდი რა იყო საჭირო სიყვარულის დასაწყებად. უბრალოდ სიგარეტი და საშუალო ზომის კომბოსტო ვიყიდე. მიყვარს მისი გულისებური ღერო - მურკლი.
ოთახში ვზივარ და უმ კომბოსტოს ვახრაშუნებ.
ხვალ დიდი დღეა: ორშაბათი.
ორშაბათს სამსახურსაც რომ ვიწყებ საერთოდ არ გამხსენებია.
ნეტავ სამშაბთს რომ დავიწყო არ შეიძლება? მაგრამ სიყვარული როგორ უნდა გადადო ეგ არ ვიცი. ვერც სამსახურს გადავდებ... სიყვარული რომ სამსახურში დავიწყო? - ღირს ამაზე ფიქრი.
არა, სამსახურში სიყვარულის დაწყება გამორიცხულია.
მოვიფიქრე: სამსახურს რომ მოვრჩები მერე დავიწყებ სიყვარულს. 
გადადებული საქმე ეშმაკისააო ამბობენ. გადადებული სიყვარულიც.
რა იქნება რომ ვთქვა: სამშაბათიდან ვიწყებ სიყვარულს? - მერე რა, რომ თაზო ნარიმანიძემ ორშაბათს გადაწყვიტა სიყვარულის დაწყება... არც არაფერი, მაგრამ პრობლემა ის არის, რომ სამშაბათსაც ვმუშაობ.
დასკვნა: უნდა გავარკვიო რომელ დღეებში ვმუშაობ და გამორიცხვის მეთოდით კვირიდან რომელიმე დღე დამრჩება და მეც იმ დღეს დავიწყებ სიყვარულს.
ვარკვევ.
თურმე კვირაში ერთი დღეც არ მაქვს დასვენება. საშინელებაა. ეს აქამდე როგორ ვერ შევამჩნიე? რა სირობაა.
დღეს კვირაა და სამსახურში ვარ. ესეც ახლა შევამჩნიე. მემგონი ცოტა უცნაურია სამსახურში უმი კომბოსტოს ჭამა. აქამდე ამაზე არასდროს მიფიქრია.
ნეტა ადრე საერთოდ ვფიქრობდი? - ალბათ კი: სხვანაირად სამსახურს ხო ვერ დავიწყებდი?!
გადავწყვიტე: თაზოს დავურეკავ და ვკითხავ მაშინ თუ მუშაობდი-მეთქი. ვურეკავ. 
როდის? - მეკითხება. 
აი სიყვარული ორშაბათს რომ დაიწყე. - ვერ იხსენებს.
ოთხი თუ სამი წლის წინ მითხარი ორშაბათიდან ვიწყებ სიყვარულსო და მაინტერესებს მაგ დროს თუ მუშაობდი?
მე ეგეთი რამ არასდროს  გადამიწყვეტია და საერთოდ კარგად თუ ხარ? - ვეუბნები: 
მეც ორშაბათიდან ვიწყებ სიყვარულს... უბრალოდ ორშაბათს სამსახურიც მაქვს და ხელი მეშლება, ამიტომ მაინტერესებს შენ მაგ დროს თუ მუშაობდი და თუ მუშაობდი როგორ დაიწყე ერთად სიყვარული და სამსახური?
რას აპირებ? გამიმეორე. - ვუმეორებ.
ორშაბათიდან ვიწყებ სიყვარულს. - ხარხარებს. 
მოიცა შენ რა... ორშაბათიდან... ორშაბათიდან სიყვარულს ვიწყებო... - ვიღაცას უმეორებს და ხარხარი ორმაგდება. ვიფიქრობ სამაგიეროს მიხდის. 
სერიოზულად ვამბობ. 
სერიოზულად ამბობსო... ჰა ჰა ჰაა.... - ვბრაზდები და ხმას ვუწევ 
რა გაცინებს, შენ არ მითხარი ადრე ეგ ყველაფერი და ეხლა რა გიკვირს? - სულს ითქვამს და მეუბნება 
მოიცა გავიხსენო... - იხსენებს - ააა! მე უბრალოდ ლექსის დასაწყისი ვთქვი, რომელიც ჩემი მეგობრის დაწერილია, უბრალოდ დანარჩენი არ მახსოვდა და მხოლოდ ეგ წინადადება მქონდა აკვიატებული, მე მგონი მაგაზე მეუბნები… - ვერ ვხვდები. - შენ კიდე ჩათვალე მე გითხარი. თან რამდენი გიფიქირია, რომ გადაგიწყვეტია კიდეც. 
ანუ სიყავრული ორშაბათიდან არ დაგიწყია? 
ვერ ხარ შენ.
კაი, მაპატიე.
შენ იცი და მაგაზე ბევრს ნუ იფიქრებ, თავს გაუფრთხილდი, გამეხარდა რომ დამირეკე.
სირი!
ნერვები მომეშალა.
  
 
 
 
 
 
ფოსფორის ღიმილი
 
 
“უდაბნო კი წარმოვიდგინე, მაგრამ
ვერ იქნა და ვერ წარმოვიდგინე
გაზაფხული უდაბნოში.”
 
ერლომ ახვლედიანი
“კოღო ქალაქში”
 
 
გაზაფხულის მოსვლას ვნატრობდი.
მერე დავფიქრდი და მივხდი: ზამთარია და ყველა გაზაფხულის მოსვლას ინატრებს-მეთქი. 
ამიტომ სხვა რამის ნატვრა ვარჩიე.
სხვა რამის ნატვრა არც ისე ადვილი აღმოჩნდა. 
ერთ ადგილას გავიყინე. არა, ზამთარი კი იყო, მაგრამ…
თავში ათასი კი არა ერთი სისულელეც არ  მომდიოდა.
თითქმის ნახევარი საათი ვიჯექი. ჩემს წინ, კედელზე მიკრულ სმაილს უაზროდ ვუყურებდი.
ვუყურებდი და საერთოდ არ მეღიმებოდა.
ლუდს მაინც დავლევ, იქნებ გამეღიმოს-მეთქი, მაგრამ წარმოვიდგინე, რომ მაღაზიაში უნდა ჩავიდე, ვიყიდო, ისევ სახლში ამოვიდე, გავხსნა, დავლიო, ტუალეტში ვიარო, ცარიელი ბოთლები სამზარეულოში გავიტანო ნაგავში ჩავყარო, მეორე დღეს ყავის გაკეთების თავიც რომ არ მექნება, ეს ნაგავი ავიღო, ისევ გარეთ გავიტანო, ნაგვის ურნასთან მივიდე, შიგნით ჩავყარო. მერე ისევ სახლში დავბრუნდე. კიბეებზე ასვლით დაღლილმა ვიქოშინო და სავარძელზე დასასვენებლად მივეგდო. თვალი კედლისკენ გავაპარო და ისევ ამ სმაილს შევხედო. გაღიმებას ნატვრა ვარჩიე: მოძრაობა არ სჭირდება-მეთქი.
ინსტიქტურად ისევ გაზაფხულის მოსვლა ვინატრე.
გავბრაზდი და ჯიბრზე, ღამის უდაბნოს სიცივის წარმოდგენა ვცადე.
მთვარის ცივმა შუქმა და უდაბნოს სივრცემ ადვილად წარმომადგენინა, როგორ მაყრიდა ცივი ქარი, გაყინულ სხეულზე ასევე გაყინულ ქვიშას.
თვალი დავხუჭე და საკუთარი მოხერხებულობით აღფრთოვანებულმა და ინსტიქტზე გამარჯვებულმა კმაყოფილებით გავიღიმე: გაზაფხული მაინც მოვა და უდაბნოში შეიძლება ვერც ვერასდროს მოვხვდე-მეთქი.
ღამდებოდა.
კედელზე მიკრული სმაილი, ალბათ დაჟინებულ ღიმილთან ერთად, უკვე დაჟინებით ანათებდა.
მე თვალი მქონდა დახუჭული და ოთახშიც ალბათ სიბნელე იყო.
 
 
 
 
ჩემმა გოგომ დააგვიანა
 
 
ზამთარი იდგა. მეც ვიდექი.
მე კი ვიდექი მასავით, მაგრამ ჩემსავით ის ვერ დადგებოდა. მარტივი ლოგიკაა: ის ზამთარია, მე - ადამიანი. მე ფეხები მაქვს. მას - “ჩემი ფეხები”.
მე იმიტომ მაქვს ფეხები, რომ მასზე დგომით ყველა სეზონში ვიმოგზაურო.
ზამთარს ალბათ იმიტომ არ აქვს ფეხები, რომ თვითონ სეზონია და შესაბამისად მას სხვა სეზონებში სიარული ეკრძალება. იმიტომ ეკრძალება, რომ სეზონებში სიარულით ბუნების კანონებს დაარღვევს. ბუნება კი მისი შემქმნელია. შემქმნელს კიდევ თავისი მკაცრი კანონები აქვს...
მიუხედავად კანონებისა, ძალიან უნდა მოგზაურობა და ამას ყოველი მოსვლის და წასვლის დროს ცდილობს: წელიწადში უმიზეზოდ გამოიწევს ხოლმე და მერე წასვლა აღარ უნდა.
არ ვიცი როგორ მოახერხა, მაგრამ ადრე, გაზაფხულს ჩაეწილა და მარტი ისესხა.
დღემდე ეგრეა და იმის მაგივრად, რომ გაზაფხულს თვე დაუბრუნოს, შემოდგომას, ნოემბერში ეცილება.
ზამთარი ოკუპანტია. თეთრ, გასაყინ ბომბებს ისვრის ხოლმე.
ჩემი გოგო აგვიანებდა...
ზამთარი იყო.
მეც მასსავით ვიყავი.
მე ყოფნის მიზეზი მქონდა...
მას -  “ჩემი ფეხები”.
 
   
 
 
ჩუპა-ჩუპსი
 
   
“ბავშვს რომ დედის ძუძუს ჩრდილი დაეცემა.”
ბესიკ ხარანაული
“წიგნი ამბა ბესარიონისა”
 
 
ჰაერისთვის ქუჩაში გავედი.
ვფიქრობდი: ამინდი ჩემსავით გამოვიდა-მეთქი.
შორს არ წავსულვარ, იქვე პარკში, სკამზე ჩამოვჯექი და წიგნი ამოვიღე.
კარგმა წიგნმა “ჩათრევა” იცისო. კარგ მკითხელს კი მისი “ამოთრევა” შეუძლია.
ჩემს ირგვლივ ვიღაცეები ჩნდებოდნენ, ვიღაცეები ქრებოდნენ და ვიღაცეები იყვნენ უძრავად.
მიხაროდა, რომ მეც ამ სიცოცხლის ნაწილი ვიყავი. თუნდაც იმიტომ, რომ იქ ვიჯექი და ხალხზე დაკვირვების გარდა წიგნსაც ვკითხულობდი. ან წიგნის კითხვის გარდა ხალხსაც ვაკვირდებოდი.
რატომ არ ვიცი, მაგრამ ჩემი ყურადღება, ახალგაზრდა დედა-შვილმა მიიქცია.
ერთი შეხედვით არაფრით გამოირჩეოდნენ. ჩვეულებრივი დედა-შვილი იყვნენ.
ჩემს წინ, სკამზე ჩამოსხდნენ და ყურადღება გამეფანტა.
გოგონა დედაზე ალბათ ოციოდე წლით უმცროსი იყო.   
ბავშვობაში სხვა ბავშვების ასაკს უპრობლემოდ ვხვდებოდი. ეხლა პირიქით არის: ზრდასრული ადამიანების ასაკს ვხვდები უპრობლემოდ და ბავშვების ასაკის გამოცნობა კი ძალიან მიჭირს. ალბათ ეს ის ამბავია, ადამიანი ყველაფერს თავისი თავიდან გამომდინარე რომ განსაზღვრავს.
დედა სადღაც ოცდასამი-ოცდაოთხის იქნებოდა. ისეთი გარეგნობა ჰქონდა, მისი შემხედვარე ადამიანი იფიქრებდა ანგელოზივით შვილები ეყოლებაო.
მისი შემხედვარე ადამიანი არ ცდებოდა. არც მე.
შვილი ნაყინს არ ჭამდა. დედამ თუ იფიქრა: გაზაფხულია და ამინდმა არ მომატყუოსო. ალბათ ამიტომ, ჩემსავით ჰაერზე გამოსულმა, შვილს “ჩუპა-ჩუპსი” უყიდა.
ჯოხიანი კანფეტი ისეთი დიდი იყო, რომ ჭამისას ლოყები ბუშტივით ებერებოდა.
აშკარად ბედნიერი იყო და არაფერი აწუხებდა, მის თვალებში მოხვედრილ მზის სხივებს თუ არ ჩავთვლი.
დედა ბევრს ელაპარაკებოდა. მოსწონდა კანფეტის გამო ბავშვი ნორმალურად რომ ვერ მეტყველებდა. სახეზე ღიმილი არ შორდებოდა. შვილი პასუხს გასცემდა თუ არა მაშინვე სიცილი უტყდებოდა.
მათი ხალისის შემხედვარეს მეც გაღიმებული სახე მქონდა. აშკარა იყო არაფერზე ვფიქრობდი. უბრალოდ ვუყურებდი და მათი ბედნიერებით ვბედნიერდებოდი.
მერე იმაზე დავფიქრდი თუ სად იყო ამ შვილის მამა და ამ დედის ქმარი.
არ შეიძლება მათ გვერდზე ცუდი ადამიანი იყოს-მეთქი. ახლა ნეტა სად არის, რას აკეთებს-მეთქი. რაღაცნაირად გული მწყდებოდა, რომ ვერ ხედავდა იმას, რასაც მე ვხედავდი. რამდენიც არ უნდა მეფიქრა მაინც ვერაფერს გავიგებდი რეალურად როგორ და რა იყო და ამიტომ ისევ დედა-შვილს დავუბრუნდი.
შვილი ეუბნებოდა დედას, რომ ძალიან მიყვარხარო. დედა ეუბნებოდა, მეც მიყვარხარო. კიდე იმასაც ეუბნებოდა, რომ მამასაც ძალიან უყვარხარო. შენც ხომ გიყვარსო. კი მიყვარსო და ვის გვიყვარს ერთმანეთიო? დედამ: ჩვენო. რაღაცნაირი სევდით უპასუხა. მერე ერთ ხანს ჩახუტებულები იყვნენ.
მერე დედას ტელეფონმა დაურეკა. ნომერს რომ შეხედა არ ესიამოვნა. ერთხანს იყოყმანა: ვუპასუხო თუ არაო? თან თვალს შვილისკენ აპარებდა. ბავშვი ეხვეწებოდა მე ვუპასუხებო. მერე ეტყობა გადაწყვეტილება მიიღო და ტელეფონს ხმა გაუთიშა. ზარი ისევ განმეორდა. დედამ ისევ ხმა გათიშა. ზარი რომ შეწყდა ალბათ ტელეფონს ხმა მთლიანად გაუთიშა. ბავშვს რომ კიდე არ მოეთხოვა “მე ვუპასუხებო”.
ტელეფენი კიდევ რეკავდა თუ არა, არ ვიცი. უბრალოდ ხანდახან შეხედავდა ხოლმე ეკრანს და ისევ ბავშვს უბრუნდებოდა.
წამოვდექი. ფეხს გავშლი-მეთქი. ხელები მუხლებს დავაყრდენი და ფეხები გავზმორე. მერე სიგარეტი ამოვიღე ჯიბიდან: ერთი ღერი იყო კოლოფში. ვიფიქრე მაღაზიაში გადავალ და რამე ცივ სასმელსაც ვიყიდი-მეთქი.
დედას ღიმილი აღარ ეტყობოდა.
"ჩუპა-ჩუპსისგანაც” ჯოხი იყო დარჩენილი. ბავშვი ტიროდა.
მაღაზიაში სიგარეტი, კოკა-კოლა და უშველებელი “ჩუპა-ჩუპსი” ვიყიდე.
ჩემს ადგილას დავბრუნდი, მაგრამ დედა-შვილი იქ აღარ დამხვდა. 
აქეთ-იქით გავიხედე, მაგრამ თვალი ვერსად მოვკარი.
რას ვიზამდი? ვერც ვერაფერს. ისევ სკამზე დავჯექი.
სიგარეტისთვის აღარ მომიკიდებია. “ჩუპა-ჩუპსი” გავხსენი და პირისკენ წავიღე.
 
ამავე რუბრიკაში
  კვირის პოპულარული