მარინე პეტროსიანის პირველი წიგნი 1993 წელს, სომხეთის დამოუკიდებლობის მიღებიდან ორი წლის შემდეგ, გამოქვეყნდა. კრებულში შესული ლექსები მალევე  ითარგმნა ფრანგულად და Comp’Act-ის გამომცემლობამ ისინი საფრანგეთში გამოაქვეყნა (J’apporterai des pierres, 1995). წიგნის წარმატებით წახალისებულმა Comp’Act-მა (დადებითი რეცენზია დაიბეჭდა ცნობილ გაზეთში Le Monde) მალევე გამოსცა მარინე პეტროსიანის მეორე კრებული ფრანგულად (Erevan, 2003), რომელსაც ასევე კარგი გამოხმაურება მოჰყვა. იმ დროიდან მოყოლებული მარინე პეტროსიანის ოთხი კრებული გამოქვეყნდა სომხეთში, ხოლო 2015 წელს არგენტინულმა გამომცემლობამ Audisea Editora მისი წიგნი "Disparó el arma" ესპანურად გამოსცა.

მარინე პეტროსიანი ცნობილია ასევე როგორც ესსეისტი. მისმა ესსემ „ანტიპოეზია, ან როცა პოეტი არ ეძებს ალიბს“ მწვავე დისკუსიები გამოიწვია სომხეთის ლიტერატურულ წრეებში. ამ ესსეში მ. პეტროსიანი განიხილავს „ანტიპოეზიას“ – პოეზიას, რომელიც პოეზიას არ ჰგავს და უპირისპირდება პოეზიის გაბატონებულ განმარტებას, რომელიც თანამედროვე სომხური ლიტერატურის ძირითად ტენდენციას წარმოადგენს. 2007-2009 წლებში, სომხეთის 2008 წლის საპრეზიდენტო წინასაარჩევნო და არჩევნების შემდეგ პერიოდის მწვავე პოლიტიკურ დღეებში, მ. პეტროსიანი სვეტს უძღვებოდა ოპოზიციურ გაზეთში ,,ჰაიკაკან ჟამანაკ“ („სომხური დრო“). აქტუალური პოლიტიკური პრობლემების შესახებ დაწერილ მის ესსეებს ძალიან ფართო აუდიტორია ჰყავდა, რის საფუძველზეც მ. პეტროსიანი საჯარო ფიგურა გახდა. მას ბევრი სატელევიზიო გადაცემა იწვევს საზოგადოებისთვის საინტერესო საკითხებზე სასაუბროდ.

რატომ გარბის ყველა?

რატომ გარბის ყველა?

არავინაა, რომ ხმა გასცე,

ამდენი არხი გათხარეს,

ამდენი ქალაქი ააგეს,

ამდენი ხე დარგეს,

მაგრამ ისევ ყველა მშიერია.

გარბიან, რომ ფული იშოვონ,

თანდათან უფრო და უფრო,

უფრო ჩქარა გარბიან.

რამდენადაც  მდიდარია ქვეყანა,

იმდენად უფრო და უფრო,

უფრო ჩქარა გარბიან.

არავინაა, რომ ხმა გასცე.

კედელი

ერთი წელიც გავიდა.

ბევრი ახალიც მოვიდა,

სიარულს ისწავლიან,

ლაპარაკს ისწავლიან,

კითხვას ისწავლიან

და მოვლენ, კედელს შეეჯახებიან, კედელს,

მათ პირდაპირ აღმართულ კედელს

და დასვამენ კითხვას, რომელსაც დღემდე არ აქვს პასუხი,

კითხვას, რომლის ყველა პასუხი მცდარი გამოდგა.

ახალი წელი მოდის.

ახალი წელი მოდის.

ჯერ დაგვრჩა კიდევ ბევრი ახალი.

ელეგია

ორ ადამიანს შორის

ყოველთვის ქუჩაა,

რომელზეც დარბიან მანქანები

და რომც გადახვიდე  ქუჩაზე,

დაინახავ, რომ უკვე

ისიც გადმოსულა

მოპირდაპირე ტროტუარზე

სულ ცოტა, ერთი წამის წინ.

შიშის მოკვლა

თავდაპირველად

იყო შიში

და ადამიანს უნდოდა

შიშის მოკვლა,

ამიტომ გამოიგონა

ცეცხლი,

ლამპრები,

სანთლები

და უთვალავი სხვა რამ.

ახლა სინათლეა ყველგან.

როცა გინდა, სინათლეა,

მაგრამ შიში არ გამქრალა.

არა, არ გამქრალა შიში.

ადამიანს კი, გახლართულს

უამრავ საგანში,

დაავიწყდა მთავარი,

დაავიწყდა, რომ უნდოდა

შიშის მოკვლა.

რაღაცას ამბობს ეს თოვლი

ნიუ-იორკში დაწერილი ლექსი

თოვს.

ცივა.

დამავიწყდა, რომ უნდა წავსულიყავი.

არ დამვიწყებია, არსადაც არ მქონდა წასასვლელი.

აქ არც სახლი მაქვს,

არც ვინმეს ვიცნობ,

მაგრამ აქ ყოფნა მაინც მომწონს.

ბევრი ხალხია ქუჩაში,

დღისით თუ ღამით ბევრი ხალხია ქუჩაში

და თითქოს მათაც დაავიწყდათ, რომ უნდა წასულიყვნენ.

მათაც არა აქვთ სახლი

და ნაცნობიც არ ჰყავთ

და მათაც მოსწონთ აქ.

თუმცა ცივა.

თუმცა თოვს.

დილიდან საღამომდე თოვს,

არ ჩერდება არასდროს.

რაღაცას ამბობს ეს თოვლი,

ამიტომაა ამდენი ხალხი ქუჩაში.

ჯერ ვერ გაუგიათ, რას ამბობს,

მაგრამ გაიგეს, რომ ამბობს,

რაღაცას ამბობს ეს თოვლი,

ჯიუტი.

ციკლიდან „ჩემს ამერიკელ მეგობარს“

შენი ქვეყანა

დიდია და მდიდარი.

შენი ქვეყანა

მსოფლიოს ყველაზე ძლიერი ქვეყანაა.

ჩემი ქვეყანა

პატარაა და ღარიბი,

ჩემი ქვეყანა

ახალშობილია და ჯერ უჭირს სიარული.

მაგრამ როცა გრინვიჩ ვილიჯის

კაფე „დანტეში“ მყოფებს

გვერდითა სკამიდან გვესმის

ბრიუსელის აფეთქების ამბავი,

ორივესთვის შორიც არის და ახლოც,

ორივეს გვინახევრდება ღიმილი

და  ყავის ცარიელ ჭიქებს მივჩერებივართ.

 – რა მოხდა? – ყვირის დანტე,

იტალიური არცერთმა ვიცით,

რა ვუპასუხოთ?

ჩემს მეგობარს. მეუღლის გარდაცვალების შემდეგ

ადამიანი მოდის,

არ იცი – საიდან.

ადამიანი მიდის,

არ იცი – სად.

შუაში კი ეს ცხოვრებაა,

ზოგჯერ მხიარული,

უფრო მეტად – მოწყენილი,

შუაში ადამიანები არიან,

ათასი, ათასი,

მილიონი, მილიონი,

შენ მათ კითხვებს ნუ უსვამ,

მათ პასუხები არ აქვთ,

ისინი შენსავით

მოვიდნენ, არ იცი – საიდან,

ისინი შენსავით

მიდიან, არ იცი – სად

და თუ შენ

სწორედ ახლა დაკარგე,

მათ იქნებ

არასდროს არ ჰყოლიათ

ის ერთი და ერთადერთი,

რომელთანაც ცხოვრება

უფრო მეტად მხიარულია,

ვიდრე პირიქით.

თოფი ყოველთვის ისვრის

ხელში თოფი მეჭირა.

ვისროლე.

არ ვიცი, ვის მოხვდა,

მაგრამ ნამდვილად მოხვდა, რადგან უცებ

ყველაფერი შეიცვალა,

უცებ ყველა და ყველაფერი –

ადამიანები, ძაღლები, ხეები და უსულო საგნებიც კი –

შემობრუნდნენ და მიყურებდნენ,

ყველა  ერთად მე მიყურებდა,

მე კი გავქვავდი, სადაც ვიდექი

და არ ვიცოდი,

ამ წუთიდან რა უნდა მექნა?

ამბობს ფრინველი ხეზე შემომჯდარი

და ახლა,

როცა იმდენი რამაა უკან დარჩენილი,

რომ ზოგჯერ გული გიმძიმდება მონატრებისგან,

ნუ შებრუნდები, მარინე, ნუ შებრუნდები, მარინე,

– ამბობს ფრინველი ხეზე შემომჯდარი,

თუ შებრუნდები, ყველა დაიკარგება ისევ და საბოლოოდ.

შენ იარე,

შენ იარე იმ ადგილისკენ, რომელიც წინაა,

არის ეგ ადგილი,

ისინი ყველანი მაგ ადგილისკენ მოდიოდნენ,

ისინი არ არიან ახლა,

შენ კი ხარ

და თუ მიაღწევ,

ესე იგი, არ დაკარგულა არავინ,

არა, არ დაკარგულა არავინ, დაუბრუნებლად,

შენ იარე,

არ შეჩერდე შემთხვევით,

– ამბობს ფრინველი ხეზე შემომჯდარი.

ჰეი, პოლიციელო!

ქალაქ სიეტლში დაწერილი ლექსი

ეს რა ლამაზი ნავსადგურია,

ეს რა კაშკაშა მზეა,

ეს რა ლამაზი გემებია,

მაშ, რატომ არაა არცერთი გემი ჩემი?

პოლიციელო, პოლიციელო,

არ მესროლო,

მე ერთ-ერთ გემს ვიღებ და მივდივარ თეთრ ვეშაპთან სათამაშოდ,

ნუ გეშინია, ვერავინ  გაიგებს,

გემს მოვიტან, თავის ადგილას დავაბრუნებ,

თუ გინდა, შენც წამოდი.

უცნობი ხელში ავტომატით

როცა მივალ ქუჩის ბოლოში, მე მოვკვდები,

თეთრ შენობასთან დგას ავტომატიანი უცნობი,

შემეძლო ქუჩა შემეცვალა, მაგრამ სხვა ქუჩა არ არსებობს,

ადრე იტყუებოდნენ, რომ არის, მაგრამ ახლა ყველამ იცის, რომ არაა,

ეს ერთი ქუჩაა და ქუჩის ბოლოში დგას უცნობი  ავტომატიანი.

მე ჩქარ-ჩქარა მივდივარ ქუჩაზე და შენობები მიყურებენ გაკვირვებით,

მეუბნებიან, მარინე, სად მიდიხარ? მოკვდები!

ხეები ტანსაცმელზე მექაჩებიან, ჩემი ჩახუტება უნდათ.

მეუბნებიან – მოდი, სხვა ქუჩაზე წაგიყვანთ.

მაგრამ მე ვიცი, რომ სხვა ქუჩა არ არსებობს,

ადრე იტყუებოდნენ, რომ არის, მაგრამ ახლა ყველამ იცის, რომ არაა.

ეს ერთი ქუჩაა და ქუჩის ბოლოში დგას უცნობი ავტომატიანი.

ფრინველო, პატარა ფრინველო

ფრინველო,

პატარა ფრინველო,

რომ მღერი

ამ დილაუთენია

მთელ ხმაზე,

იმდენად მჭახეა შენი ხმა,

იმდენად ლამაზია შენი სიხარული

ამ ღამეში,

ამ სიჩუმეში,

არ გაფრინდე,

არ წახვიდე,

დიდხანს დარჩი

ჩემი ფანჯრის ქვეშ.

დედაჩემს არ გაუხარდა

მე პატარა გოგო ვიყავი

გრძელი თმა მქონდა

მზე იყო

ზაფხული იყო

არაბკირის  ქუჩაზე

თუთა დამწიფებულიყო

ხეზე ავედი

თუთის საჭმელად

და უცებ ხიდან

დედაჩემი დავინახე

ქუჩის ბოლოში

სამსახურიდან

ბრუნდებოდა.

დე-და – დავიყვირე –

ნახე

თუთა დამწიფდა

მაგრამ დედაჩემს

არ გაუხარდა

დედაჩემი ჩუმად და გრძლად

მოვიდა

მოვიდა

და უცბად ქვევიდან

დაბალი ხმით

თქვა –

მარინე

ჩამომიყვანე ამ ხიდან

უკვე არასდროს

დედაჩემი

ყოველთვის ჩემზე უფროსი იყო

25 წლით

და რადგან

ის ყოველთვის ჩემზე უფროსი იყო

მე თავიდან მეგონა

რომ უნდა ჩამეხუტოს

და დამიცვას ქარისგან

მერე

როცა გვარიანად გავიზარდე

მივხვდი რომ ქარები

უფროსებსაც ურტყამენ

მაგრამ გვიანი იყო უკვე

დედაჩემი არ იყო

და ჩვენ ვერასდროს ვიმეგობრებთ.

წვიმამ გადაიღო, შენ კი არ ხარ

შენთან ლაპარაკი მინდა

მაგრამ შენ უკვე აღარ ხარ

დედა

მინდა გკითხო –

რატომ ვიდექით

წვიმაში?

რატომ არ შევდიოდით?

მაინც რატომ არ შევდიოდით შინ?

დედა

მე მაგრად მეჭირა

შენი ხელი

მაგრამ შენი ხელი სველი იყო

და შენ არ ლაპარაკობდი

შენ არასდროს არ ლაპარაკობდი

დედა

ახლა წვიმამ გადაიღო

შენ კი არ ხარ

და არც არასდროს იქნები.

მაგრამ ტყუილი არ თქვა

როცა ძნელია

გაუსაძლისად ძნელი

როცა ცხოვრება

გავარვარებულ გალიად იქცევა

მე მახსენდება ისინი

ვინც არ არიან უკვე

და არ შეუძლიათ ლაპარაკი

და არ შეუძლიათ მოყოლა

რა ძნელი იყო

მათი თვალები ჩემს თვალებს უყურებენ

პირდაპირ თვალებში მიყურებენ

მეუბნებიან – ილაპარაკე მარინე

მოყევი – მარინე

მაგრამ არა იცრუო.

და ის ადამიანი არ იყო

ოთახში ადამიანი არ იყო

მხოლოდ დიდი მაგიდა იყო

ზედ ვაშლი და მანდარინი ეწყო

ისეთი სევდიანი იყო

ვკბეჩდი ვაშლს და ვტიროდი

ვფცქვნიდი მანდარინს და ვტიროდი

თავიდან არ მესმოდა რატომ

არ მახსოვდა რა მოხდა

მერე ვიღაცამ კარი გააღო

შიგნით შემოვიდა

მომიახლოვდა

და ის ადამიანი არ იყო

და მე გამახსენდა,

რომ ადამიანები აღარ არიან უკვე

რომ აღარ დაიბადებიან

გავიღვიძე

სიზმარი იყო

1 x 1 = 25

ადამიანი

სკოლაში სწავლობს,

რიცხვებს როგორ უმატებენ,

რიცხვებს როგორ ამრავლებენ,

რიცხვებს როგორ აკლებენ,

ადამიანი

სკოლაში სწავლობს

ისტორიას,

მერე

ადამიანი იზრდება

და როგორც კი ყველაზე მნიშვნელოვანი წამი

მოდის

და ადამიანს უნდა,

ვთქვათ,

ოცდახუთის მიღება.

მას სჯერა,

რომ მიიღებს მაგ ოცდახუთს,

ძალიან თუ მოინდომებს,

ძალიან, ძალიან თუ მოინდომებს,

ხო, მიიღებს,

მაშინაც კი, თუ აქვს

ერთი და კიდევ ერთი 

1 x 1 = 25

და ისტორია

მეორდება.