• პირველი სამამულო წარმოების არტპორტალი
პოეზია

პოეზიის განსაზღვრება

×
ავტორის გვერდი იოსიფ ბროდსკი 13 იანვარი, 2016 5591

თარგმანი: ნორიკ ბადოიანი

---------------------------------------

ფედია დობროვოლსკის ხსოვნას

ჩვენ ვაგრძელებთ ცხოვრებას.
ჩვენ ვკითხულობთ ან ვწერთ ლექსებს.
ჩვენ ვათვალიერებთ ლამაზ ქალებს,
მსოფლიოს რომ უღიმიან
ილუსტრირებული ჟურნალების გარეკანებიდან.
ჩვენ განვსჯით მეგობრებს,
როცა ვბრუნდებით მთელი ქალაქის გავლით
ნახევრადგაყინული და ჟრჟოლაატანილი ტრამვაით:
ჩვენ ვაგრძელებთ ცხოვრებას.

ხანდახან ჩვენ ვხედავთ ხეებს,
შავი შიშველი ხელებით ზეცის
უსაზღვრო ტვირთს რომ იჭერენ,
ან იმტვრევიან ამ ტვირთისგან,
ღამ-ღამობით მიწას რომ გვაგონებს.

ჩვენ ვხედავთ
მიწაზე მწოლიარე ხეებს.
ჩვენ ვაგრძელებთ ცხოვრებას.
ჩვენ, რომლებთან ერთადაც დიდ ხანს საუბრობდი
თანამედროვე მხატვრობაზე,
ან რომლებთან ერთადაც
ნევის პროსპექტის კუთხეში
სვამდი ლუდს,
იშვიათად გიხსენებთ.
და როცა გიხსენებთ,
გვებრალება საკუთარი თავი,
ჩვენი მოხრილი წელები,
ჩვენი საზარლად მომუშავე გული,
უკვე მესამე სართულის შემდეგ
მოუხერხებლად წრიალს რომ იწყებს მკერდში.

და თავში გაგვიელვებს,
რომ ერთ მშვენიერ დღეს
მას - ამ გულს -
შეემთხვევა რაღაც უაზრობა,
და მაშინ ერთ-ერთი ჩვენგანი გაირთხმება
შენგან დასავლეთით რვაას კილომეტრში -
ჭუჭყიან მოასფალტებულ ტროტუარზე,
დაუცვივდება საკუთარი წიგნები
და უკანასკნელი, რასაც დაინახავს,
იქნება შემთხვევითი აღელვებული სახეები,
შემთხვევითი ქვითნაგები კედელი სახლის
და სადენებზე ჩამოკიდებული ნაგლეჯი ზეცის, -
ზეცის,
რომელიც ზუსტად იმ ხეებს ეყრდნობა,
ჩვენ რომ ხანდახან ვამჩნევთ...


1960

 

პოეზიის განსაზღვრება

ფედერიკო გარსია ლორკას ხსოვნას

არსებობს ერთგვარი ლეგენდა,
რომ დახვრეტის წინ მან დაინახა,
როგორ ამოდის მზე ჯარისკაცების
თავებთან. და მაშინ მან წარმოთქვა:
"მზე კი მაინც ამოდის..."
შესაძლოა, ეს იყო ლექსის დასაწყისი.
 

დაიმახსოვრო პეიზაჟები
ფანჯრებს მიღმა ქალების ოთახებში,
ფანჯრებს მიღმა ნათესავების ბინებში,
ფაჯრებს მიღმა თამანამშრომელთა
კაბინეტებში,
დაიმახსოვრო პეიზაჟები,
ერთმორწმუნეთა საფლავებს მიღმა.

დაიმახსოვრო,
როგორ ნელა ეცემა თოვლი,
როცა გვიხმობენ სიყვარულისთვის.
დაიმახსოვრო,
სველ ასფალტზე მწოლიარე ზეცა,
როცა გახსენებენ მოყვასის სიყვარულს.
დაიმახსოვრო,
როგორ ამახინჯებენ ნაგებობათა პროპორციებს
მინაზე ჩამომდინარე წვიმის მუქი ნაკადები,
როცა გვიხსნიან, რა უნდა
ვაკეთოთ.
დაიმახსოვრო,
როგორ აღმართა ჯვარმა
უკანასკნელი სწორი ხელები
მიუსაფარ მიწაზე.
 

მთვარიან ღამეს
დაიმახსოვრო გრძელი ჩრდილი,
ხისგან ან ადამიანისგან ჩამოწოლილი.
მთვარიან რამეს
დაიმახსოვრო მდინარის მძიმე ტალღები,
მბრწყინავი, როგორც ნაქონი შარვლის ნაკეცები.
განთიადისას კი
დაიმახსოვრო თეთრი გზა,
რომლიდანაც უხვევენ კონვოირები.
დაიმახსოვრო,
როგორ ამოდის მზე
კონვოირთა უცხო კეფებთან.

1959

 

თანამედროვე სიმღერა
 

ადამიანი მოდის ნანგრევებთან ისევ და ისევ,
ის იყო აქ გუშინწინ, გუშინაც
და გაჩნდება ხვალაც,
მას ნანგრევები იზიდავს.
ის ამბობს:
თანდათან, 
თანდათან ბევრ რამეს ისწავლი, ძალიან ბევრ რამეს,
ისწავლი, დამტვრეული ღორღის გროვიდან შენი მაღვიძარებისა
და ალბომების დამწვარი ყდების გამორჩევას,
მიეჩვევი ყოველ დღე აქ მოსვლას,
მიეჩვევი, რომ ნანგრევები არსებობს,
შეეგუები ამ აზრს. 

ზოგჯერ გეჩვენება - ასეც უნდა იყოს,
ზოგჯერ გეჩვენება, რომ ყველაფერი ისწავლე,
და ახლა მარტივად ესაუბრები
უცნობ ბავშვს ქუჩაში და
ყველაფერს უხსნი. ასეც უნდა იყოს.
ადამიანი მოდის ნანგრევებთან ისევ,
ყოველ ჯერზე, როცა კვლავ სურს უყვარდეს,
როცა ისევ ქოქავს მაღვიძარას.

ჩვენ, ნორმალურ ადამიანებს, ვერც კი წარმოგვიდგენია, როგორ შეიძლება დაბრუნდე 
სახლში და სახლის ნაცვლად დაგხვდეს  ნანგრევები. არა, ჩვენ არ ვიცით, როგორ შეიძლება დაკარგო ფეხებიცა და ხელებიც მატარებლის ან ტრამვაის ბორბლებს ქვეშ - ეს ყველაფერი ჩვენამდე მოდის  - მადლობა ღმერთს -  სამწუხარო ამბების სახით, ამასობაში, ეს არის კიდეც უბედურებათა აუცილებელი პროცენტი, ეს - უბედურებათა ვარდია.
ადამიანი მოდის ნანგრევებთან ისევ,
დიდ ხანს იქექება ჯოხით სველ შპალერსა და ღორღში,
იხრება, იღებს ხელში და უყურებს.

ვიღაც აშენებს სახლებს, 
ვიღაც მუდამ მათ ანგრევს, ვიღაც  აშენებს ისევ,
ქალაქების სიმრავლე ოპტიმიზმით აღგვავსებს ყველას.
ნანგრევებზე მდგარმა ადამიანმა ხელში აიღო და უყურებს,
ეს ადამიანები ჩვეულებრივ არ ტირიან,
და, დიდება უფალს, საღ-სალამათ ნაცნობებთან სტუმრად ყოფნის დროსაც კი
გამკიცხავად უყურებენ ფოტოალბომების სვეტებს.
„ჩვენს დროში, - ამბობენ ისინი- არ ღირს ფოტოების ქონა.“

შეიძლება ბევრი ააშენო და შეიძლება ამდენივე დაანგრიო
და ისევ ააშენო .
არაფერია იმაზე საშინელი, ვიდრე ნანგრევები გულში,
არაფერია  ნანგრევებზე  საშინელი,
რომლებსაც აწვიმს და რომელთა გვერდით
მიდი-მოდიან ახალი ავტომობილები.
რომლებზეც, როგორც აჩრდილები, დახეტიალობენ
ადამიანები გაბზარული გულით და ბერეტიანი ბავშვები,
არაფერია ნანგრევებზე საშინელი ,
რომლებიც უკვე აღარ გვეჩვენებიან მეტაფორებად
და ხდებიან ის, რაც იყვნენ ოდესღაც: სახლები.

1961
 

 

ძეგლი
 

დავდგათ ძეგლი
ქალაქის გრძელი ქუჩის ბოლოში
ან ქალაქის ფართე მოედნის ცენტრში,
ძეგლი,
რომელიც ჩაეწერება ნებისმიერ ანსამბლში,
იმიტომ რომ ის იქნება 
ოდნავ კონსტრუქტიული
და ძალიან რეალისტური. 
დავდგათ ძეგლი,
რომელიც არავის შეუშლის ხელს.
 
კვარლცხლბეკის ძირას 
გავაშენებთ ყვავილნარს,
და თუ ქალაქის მამები ნებას დაგვრთავენ, -
პატარა სკვერსაც,
და ჩვენი შვილები 
თვალებს მოჭუტავენ მსუქანი ნარინჯისფერი მზის ცქერისას
და კვარცხლბეკზე მდგარ ფიგურას 
აღიარებულ მოაზროვნედ,
კომპოზიტორად ან გენერლად
ჩათვლიან.
 
კვარცხლბეკის ძირას - თავს ვდებ - 
ყოველ დილით გაჩნდება ყვავილები.
დავდგათ ძეგლი,
რომელიც არავის  შეუშლის ხელს.
მძღოლებიც კი დატკბებიან 
მისი დიდებული სილუეტით.
სკვერში დაინიშნება პაემნები.
 

დავდგათ ძეგლი,
რომელსაც ჩავუვლით, სამსახურისკენ სწრაფად მიმავალნი.
რომელთანაც  გადაიღებენ სურათებს  უცხოელები,
ღამით კი ქვემოდან გავანათებთ პროჟექტორებით.
 
დავდგათ სიცრუის ძეგლი.


 

ელეგია
 

ა.გ ნაიმანს

ეს სამხრეთული ქალაქი ერთხელ
მეგობართან ჩემი პაემნის ადგილი იყო;
ახალგაზრდები ვიყავით ორთავე
და დავნიშნეთ შეხვედრა მოლოზე,
ძველად რომ აღმართეს; წიგნებიდან
მისი არსებობის შესახებ ვიცოდით.
მას შემდეგ მრავალი ტალღა დაიმსხვა.
მეგობარი ხმელეთზე საკუთარი მცირე,
მაგრამ მწარე, სიცრუით დაიხრჩო; მე კი
გავეშურე სამოგზაუროდ.
და აი, ისევ, ვდგავარ აქ ახლა, შებინდებულზე.
არავინ დამხვდა. და მე თვითონაც
არავისთვის მაქვს სათქმელი: მოდი,
სადღაც, ამა და ამ დროს.
თოლიების კივილი.
იმსხვრევიან ხმაურით ტალღები.
შუქურა, კოშკი რომლისაც, უმალ ფოტოგრაფის,
ვიდრე მეზღვაურის, მზერას მიიზიდავს.
უძველეს ლოდზე ვდგავარ მარტოკა,
ჩემი სევდა არ ბღალავს სიძველეს -
უფრო აღრმავებს. დედამიწა, როგორც ჩანს,
ჭეშმარიტად მრგვალია, რახან ბრუნდები
იქ, სადაც არაფერია, გარდა
მოგონენების.

1968

 

დაიბეჭდა ჟურნალ "არტიკლში"

ამავე რუბრიკაში
  კვირის პოპულარული