...რაც შეეხება უშუალოდ ამ წიგნს (და ეს მართლაც წიგნია, ეს არ არის კრებული, ეს არის

წიგნი

          ტბის სანაპიროს სიმღერები - ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, რომ ეს ყოფილიყო

შეკრული წიგნი - ანუ არ არის ერთი კომპონენტიც კი - ლოგიკურ სტრუქტურაში, ჩარჩოს

ჩათვლით, წმინდა ტექსნიკური კომპონენტების ჩათვლით - რომ არ მქონოდეს გათვლილი,

ისე

          როგორც იწერება სიმფონია, იწერება, ვთქვათ, სონატა და ა.შ. როგორც, თუნდაც

სამეცნიერო წიგნი იწერება (ან, ვთქვათ, რომანი) ასეა გააზრებული და გათვლილი თვითონ

ლოგიკური ჩარჩო, მაგრამ მთელი საიდუმლო, შეიძლება ითქვას

 

სწორედ აქ არის: მიუხედავად ამისა, წიგნი შიგნიდან არის ღია, და არის თავისუფალი.

                         (ლოგიკური ჩარჩო არის ძალიან მკაცრი - გარკვეული თვალსაზრისით ხისტიც

კი, შიგნიდან წიგნი არის თავისუფალი - ყოველი ლექსი

                                                            არის თავისუფალი

 

) ეს არის ის სამუშაო, უფრო სწორად, ამოცანა, რომელსაც ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში

ვუტრიალებდი - წიგნიდან წიგნამდე

                                                                    (რასაც ახლა ვამბობ, მანიფესტაციებია იმაზე, თუ

როგორ ვუყურებ, მე თავად, საკუთარ პოეტიკას, იმიტომ რომ პოეტიკაზეც კი არ ვსაუბრობ,

ვსაუბრობ იმაზე, ამ პოეტიკის მიღმა რა დგას, ასე ვთქვათ, ამ ყალიბზე)

                                                                     და ამ თვალსაზრისით, სწორედ ამ წიგნში აღწევს, ჩემი

აზრით, კულმინაციას ის ყველა სამუშაო, იყრის თავს აქ, ამიტომ ვამბობ

 

რომ ეს არის ჩემი მაგნუმ ოპუსი, პოეზიაში, ეს წიგნი

 

                                                                                                     წიგნი სამი ნაწილისგან

შედგება და თითოეულ ნაწილს, ასევე,

აქვს თავისი სტრუქტურა

 

                                და ეს სამივე ქმნის იმ მთლიანობას, რომელსაც ჰქვია, სწორედ, ეს წიგნი:

                                                                                                             გარკვეული თვალსაზრისით, ეს

არის ეპიკური ნამუშევარი, ეს არ არის წმინდა წყლის ლირიკა, მიუხედავად იმისა, რომ

შეიძლება

                  მკითხველის თვალმა ის ლირიკად დაშალოს    (და არც ამის წინააღმდეგი, რა თქმა

უნდა, არ შეიძლება იყოს ავტორი) თითოეულ ნაწილს აქვს თავისი

 

 სიმძიმის ცენტრი

                                        და ეს სიმძიმის ცენტრი მოდის თითო ლექსზე,

ეს არის:

პირველ ნაწილში „[...] ჩემი ნაცნობი თანამემამულე [...]“

მეორე არის იონას თემაზე, ანუ დამუშავებულია ბიბლიიდან აღებული თემა - ეს არის

წერილი - ტექსტს წერილის ფორმა აქვს და ჰქვია ცუდი თარგმანი

და მესამე არის არიადნეს მითი

                                                           სამივე არის ერთმანეთთან დაკავშირებული და სამივე

ქმნის ერთ მთლიანობას

                                        ოღონდ

ასევე, კონცეპტუალურად, სამივე არის სხვადასხვა:

                           პირველი არის სოციალური ესთეტიკიდან

                           მეორე არის მითოლოგიიდან (და ეს - თუმცა ამას

არ ჩავუღრმავდები - დიალოგია გერმანულ კლასიკურ ფილოსოფიასთან

                           მესამე არის უშუალოდ ჩემი საკუთარი მითოლოგია

- ლაბირინთის თემის:

                                          და აქ იყრის უკვე ეს ყველაფერი თავს

 

((ლაბირინთის კლასიკური მოდელი: მინოტავრი არის ცენტრში და შედის თეზევსი

და ამარცხებს მას არიადნეს დახმარებით))

 

ჩემთან

ლაბირინთი არის ცარიელი

                                  და, პატარა ვარიაციებით (იმიტომ რომ მე ათწლეულების განმავლობაში

ვამუშავებ ამ თემას)                ერთ-ერთმა უნდა შეასწროს ლაბირინთში (ანუ, აქ

მინოტავრი აქტიურად მოძრაობს და ის დასდევს თეზევსს:

 

თეზევსია პასიური საწყისი და აქტიური საწყისი გამოდის მინოტავრი

და ლაბირინთის სტრუქტურაც შებრუნებულია

                                                                                                 ესე იგი

ლაბირინთში ყოფნა ნიშნავს ჩემთვის სწორედ

ლაბირინთს გარეთ ყოფნას: მთავარია

სწორედ ლაბირინთში შესასვლელი კარი მოიძებნოს (და არა იქიდან გამოსასვლელი კარი

 

(ეს არ არის პოსტ-მოდერნული ტრიუკები და თამაშები, ეს არის

წმინდა ეგზისტენციალური, უშუალოდ ჩემი პირადი გამოცდილებიდან

გამოტანილი კონცეპტები

                                      და ასევე იონას თემა მეორე ნაწილში: იონა სამი დღის განმავლობაში

იმყოფება დიდი თევზის მუცელში, იქ ლოცულობს, და ამის მერე

ამოანთხევს მას თევზი და იონა მიდის

                    თავისი მისიის შესასრულებლად

                                                                            ჩემს შემთხვევაში, მთავარი პრობლემა

არის ადგილის პრობლემა: იონა იმყოფება თევზის მუცელში მაგრამ

სინამდვილეში არ იმყოფება

/ არ იცის მან სად იმყოფება, ანუ

არ იცის თვითონ თევზი სად იმყოფება      (ანუ მე მაინტერესებს, სწორედ

თევზი როგორ მოძრაობს და სად მოძრაობს და, რეალურად, ეს პრობლემა

ისევ და ისევ გვაბრუნებს, თავისთავად,

დროის და სივრცის პრობლემასთან, ზუსტად ისე, როგორც ეს დამუშავებულია

კლასიკურ ფილოსოფიაში

 

საქმე ის არის, რომ ასეთი მკაცრი კონცეპტუალური ჩარჩოს მიუხედავად, მიუხედავად იმისა,

რომ თითქოს ერთგვარად ასეთი შებოჭილი სტრუქტურა აქვს წიგნს

 

                               ყოველი ლექსი არის შიგნიდან გახსნილი და თავისუფალი (ყოველ

შემთხვევაში, ჩემი ჩანაფიქრი ეს იყო

 

და ეს რატომ

იმიტომ

              რომ ჩემი დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ არის ასეთი:

ჩემთვის ლექსი, და საერთოდ, პოეტური ტექსტი

ყოველთვის არის პასუხის და კითხვის დიალექტიკა

ანუ, ყველა შემთხვევაში, პოეტი სადღაც წერილს სვამს    (მარტივად რომ ვთქვათ: ტროპს

ქმნის, სტრიქონს ქმნის, მთლიანობას ქმნის და ამ მთლიანობამ

უნდა მოგვცეს არა მხოლოდ ფორმა

არამედ შინაარსიც                                - ამ თვალსაზრისით, მე კლასიკურ პოეტიკას არ ვცდები

 

ჩემთვის ლექსი პირველ რიგში არის სათქმელი და შემდეგ ამ სათქმელის ფორმა

       (მხოლოდ ფორმალური თამაშები აბსოლუტურად უცხოა ჩემთვის - ვერ მონახავთ

ვერცერთ ჩემს ლექსს, რომელშიც შეიძლება იყოს მხოლოდ და მხოლოდ ფორმალური

თამაშები

                ის აუცილებლად არის დაკავშირებული, კონცეპტუალურად, შინაარსთან

 

და სწორედ ლექსი გამოდის ის ორგანიზმი, რომელიც აჩერებს შეკითხვას

ანუ: შეკითხვას აჩერებს თავის პრობლემურობაში

                              ჩემს ლექსებში თუ ლაპარაკი არის რაღაც თემაზე, რომელსაც პასუხი

უნდა გაეცეს, ეს პასუხი კი არ გადაიდება,

არამედ ჩერდება

 

                                  ეს არის კითხვის და პასუხის დიალექტიკა

სადაც, პირველ რიგში, სწორედ პასუხს უნდა გაეცეს შეკითხვა

 

მხოლოდ და მხოლოდ პოეტს შეუძლია ამის გაკეთება, სხვა ამას ვერავინ აკეთებს

(მე ვფიქრობ, რომ ფილოსოფიაც იგივეს ცდილობს, ოღონდ ფილოსოფიას ის თამაშებრივი

ინსტრუმენტები არ აქვს, რაც პოეზიას

                                                               ამ თვალსაზრისით, ფილოსოფია მართლაც იძლევა

პასუხებს, მაგრამ პოეზია (ყოველ შემთხვევაში მე იმ ხაზს ვაგრძელებ, რომელიც)

                                               თავს არიდებს დიდაქტიკურად პასუხების გაცემას

                              ((და ეს მაშინ, როდესაც, საქმე ეხება

ფილოსოფიურ პოეზიას, იმიტომ რომ ფილოსოფიური პოეზიის ტრადიცია სწორედ

დიდაქტიკიდან მოდის: XVII-XVIII საუკუნეში სწორედ დიდაქტიკურ ლექსს უკავშირდება

ფილოსოფიური ლექსი, იმას რასაც რეფლექტირებად ლექსს, სააზროვნო ლექსს ეძახიან

          შემდეგ ის სხვანაირად განზავდა მეოცე საუკუნეში))

 

თან, სხვათაშორის, ქრონოლოგიურად მისდევს ერთმანეთს ლექსები: ყველა ლექსი

ერთმანეთს მისდევს დროში დაწერილი ლექსების მიხედვით - მე არ გადამიჯგუფებია

ლექსები, ეს სამუშაო არ ჩამიტარებია, ანუ

                                                                     ლექსებს მივეცი სრული თავისუფლება

და ეს გამომადგა შემდეგ

როცა გადამწყვეტი ნაბიჯი გადავდგი

და მე ამის მერე წიგნი არ გამომიცია

              (დაშიფრული კი, რა თქმა უნდა, ვაფიქსირებ, რომ ნამდვილად ვწერ და ეს

დაშიფრული წიგნები გამოდის,

ბარდება ბიბლიოთეკებს, მეგობრებს ვჩუქნი

                           ეს ნიშნავს იმას, რომ სწორედ ამ დროს, როცა მე ამოვჭერი ჩემი თავი

ქართული კონტექსტიდან

ეს წიგნები იქმნება, ეს ტექსტები იქმენა და გარკვეული დროის მერე ისინი აუცილებლად

უნდა გამოქვეყნდეს       (რამდენიმე გამონაკლისი დავუშვი, იმიტომ რომ ხან ლექსმა გაჟონა,

ხან ჩავთვალე რომ უბრალოდ აუცილებელი იყო ამ ლექსების გამოქვეყნება)

 

---

 

წიგნის პირველ ნაწილში აღებულია ჩინური სიტუაციური სათაურების პოეტიკა

მინდოდა საყრდენი ლექსები ყოფილიყო სწორედ ჩინური ტრადიციიდან (ეს არა არის

                           მხოლოდ ჩინური პოეზიის ერთგვარი გამოძახილი:

ჩემთვის ძალიან ბევრს ნიშნავს კონფუცი, ძალიან ბევრს ნიშნავს, საერთოდ

                   ჩინური აზროვნების სტილი

და ეს წმინდა სოციალური თვალსაზრისით (ამაზე მე ძალიან ბევრი მაქვს ნაფიქრი

და განსაკუთრებით თანამედროვე ლიტერატურული და სოციალური

                                             ((პოლიტიკურიც, შეიძლება ითქვას)

პროცესების გადაკვეთაზე)    კონკრეტულად რომელ ტრადიციაში შეიძლება მოვიაზრო

თავი - ამაზე მართლა არ მიფიქრია, როცა წიგნზე ვმუშაობდი, მაგრამ თუ პირწმინდად

კონცეპტუალური თვალსაზრისით შევხედავთ, მე არ ვწყდები

კლასიკურ მეტაფიზიკურ მოდელებს (ანუ: მიუხედავად იმისა, რომ

ათწლეულების განმავლობაში ვაწარმოებ დიალოგს

თუნდაც სტრუქტურალიზმთან,

თუნდაც პოსტ-სტრუქტურალიზმთან, თუნდაც

სხვა თანამედროვე ენებთან,              მიუხედავად ამ ყველაფრისა

მე არ მიღალატია კლასიკური ფილოსოფიისთვის, განსაკუთრებით

                        ბერძნული და გერმანული ფილოსოფიისთვის

ადამიანებს შორის, ან ადამიანის ღმერთთან ურთიერთობის და სხვა მოდელები, ჩემთან,

ყველა კლასიკურია - ანუ ის, 

                                              რასაც ჰქვია საყრდენი

 

და მითუმეტეს დღეს, როდესაც სწორედ საყრდენებია დაკარგული

ჩემთვის მნიშვნელოვანი სწორედ იმ საყრდენის გაძლიერებაა

           სწორედ ის, რომ მე იმ ღერძს არ მოვწყდე

                                                                                               (დანარჩენი: მე არ მეშინია იმის,

რომ არ ვიყო თანამედროვე

 

ჩემმა გამოცდილებამ მიჩვენა, რომ რაც უფრო ძლიერია ეს საყრდენები, მით უფრო

მკაფიოდ ხედავ მოვლენებს, უფრო მკაფიოდ ხედავ, სად შეგიძლია

კითხვა შეაჩერო და მაინცდამაინც დიდაქტიკურად არ გადახვიდე

                                                                         პასუხის გაცემაზე

 

ეს, რასაც ახლა ვამბობ, ქმნის ამ წიგნის პოეტიკას:

 

                                     ჩემთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს თანამედროვე

კონტექსტში (და ეს წიგნი გერმანიაში იწერებოდა)

                                                                 

იდეოლოგიური აზროვნებიდან გარიდებას

 

ეს პირველად სწორედ ამ წიგნთად დაკავშირებით გავაცნობიერე მთელი სიგრძე-სიგანით

რას ნიშნავს ის, როცა შეიძლება, ადამიანი

იყოს იდეოლოგიზირებული, იყოს

იდეოლოგიურად მომართული                     და რას ნიშნავს ის

                        როდესაც ის მაქსიმალურად ცდილობს

გამოთავისუფლდეს ამ იდეოლოგიების ტყვეობისგან

 

და თვითონ წიგნი არის, ერთგავარად, დიალოგი გერმანულ კულტურასთან (საერთოდ

ევროპულ კულტურასთან, მაგრამ ჩემთვის საყრდენი, ენობრივად, მაინც გერმანულია

 

და ამიტომ სწორედ იქ ვარკვევდი ურთიერთობას

იმ კონტექსტთან რომელშიც ვიმყოფებოდი

                                                                                 მიუხედავად იმისა, რომ ვთვლი, რომ ჩემი

ღირებულებები ევროპულია, მე არ ვთვლი, რომ მე ევროპელი ვარ - და არც ის მგონია

რომ საქართველო ევროპის ნაწილია (მე ვამბობ, რომ ეს არის უბრალოდ გარკვეული

კულტურული პარადიგმების ერთობა, რომელსაც არაფერი კავშირი, - იმ აზრით,

რითაც დღეს უნდათ, მიაბან ევროპას, ან, ვთქვათ, რუსეთს, ან ირანს, - არ აქვს)

 

ეს მაინც პოლიტიკური საკითხია, ისევე როგორც რელიგიური საკითხები

დღეს აბსოლუტურად სხვა კონტექსტში განიხილება და (მე რასაც ვადევნებ

საქართველოში თვალს) აქ, ძირითადად, ხდება რამდენიმე

უკვე ინსტიტუციონალიზებული ენის გამოყენება

                                       ანუ

მშვიდად შეიძლება იყოს ადამიანი ამ ენებთან დაკავშირებით

უნივერსიტეტებში, უმაღლესებში, სკოლებში

ეს ენები მკვიდრდება - სულ რამდენიმე სააზროვნო ენაა

და შეიძლება

                         ამ სააზროვნო ენის შიგნით

შენ როგორიც გინდა ისეთი ვარიაციები აკეთო

 

აი, სწორედ, როცა ეს წიგნი იწერებოდა,

                             წმინდა პოეტიკური თვალსაზრისით

მე ამას მივხვდი

                რამდენს ნიშნავდა პირადად ჩემთვის

რომ ძველ ქართულ სასულიერო პოეზიას ვიცნობდი

                რამდენს ნიშნავდა პირადად ჩემთვის

ის, რომ ენობრივად მე არ დამჭირვებია

რაღაც ახალი ინსტრუმენტების შექმნა

                                       და შემეძლო

უშუალოდ გერმანიაში

           მეწარმოებინა დიალოგი ამ კონტექსტთან:

                                             ეს სულ დიალოგებია

ეს ლექსები, პრაქტიკულად, არის დიალოგი

მათ პოეტიკასთან, ევროპულ კულტურასთან

 

                                                     მე ვამბობ, რომ

ამ წიგნს მართლა აქვს საეტაპო მნიშვნელობა ბევრი იმ თვალსაზრისით

რასაც ქართველი პოეტები, უბრალოდ, არ იაზრებენ       (სამწუხარო ისაა,

რომ ხანდახან ხდება უშუალოდ ვერსიფიკაციულ საწყისებზე,

და სხვა ისეთ რაღაცებზე ყურადღების გადატანა, რაც

შინაარსებს გვაშორებს

                                              და, არა მარტო შინაარსებს,

საერთოდ, ფუნდამენტურ პრობლემებს გვაშორებს

რომლებსაც უნდა უტრიალებდეს, საერთოდ, პოეტი

ყველა დიდი პოეტი, როგორც წესი, ფუნდამენტურ პრობლემებს

ისეთ პრობლემებს უტრიალებს, რაც მათი ერისთვის

                                                                   მათი ენისთვის

მათი კონტექსტისთვის არის მნიშვნელოვანი

                                                (სოციალური კონტექსტისთვის)

 

---

 

ერთგვარად კონსპექტურად რომ ვთქვა ის, რაც ჩემში მოხდა:

                           ის რისი ეჭვიც მქონდა (და ამ თვალსაზრისით

ჩემთვის, თვითონ აზროვნების პროცესი არის ეჭვის პროცესი

            აზროვნება იწყება იქ, სადაც ადამიანი რაღაცაში ეჭვს შეიტანს

და შემდეგ ეს ეჭვები ლაგდება ერთმანეთზე    (ამ თვალსაზრისით, შეიძლება, ყველაზე

მკაცრი ფილოსოფიური [ან ფსიქოლოგიური] სისტემა იყოს სხვა არაფერი

თუ არა პარანოიული სისტემა            (უბრალოდ საქმე ისაა, რომ ამას აიტაცებს ხოლმე

რაღაც გარკვეული ინტელექტუალების წრე - ძლიერი წრე, შეიძლება - კარგად ხდება ამ

ყველაფრის არგუმენტირება და შემდეგ უკვე

                                                       მისი პარანოიული საფუძველი ქრება)))

 

ამ ყველაფერს მე ვადევნებდი თვალს, არ მქონდა ილუზია, რომ ჩავიდოდი ევროპაში და იქ

რაღაც ისეთს დავინახავდი, რითაც მივხვდებოდი, რომ მე უკვე ჩემს ზღვაში ვარ,

რომელშიცშემიძლია ვიბანაბო

                                მსგავსი არაფერი არ ხდებოდა, რადგან მანამდე მქონდა ეს ეჭვი

                                                             (ამას იმიტომ ვამბობ, რომ მართლა აქვს

მნიშვნელობა, რომ ეს არის გერმანიაში დაწერილი წიგნი და, სწორედ, 

გარკვეული სკეპტიკური ეჭვების საფუძველზე აშენებული წიგნი)  ის ეჭვი, რომელიც მქონდა

მე გამიძლიერდა იდეოლოგიისა და აზროვნების ურთიერთობის თვალსაზრისით:

რა ხდება, როდესაც ადამიანი მთლიანად შეიძლება იყოს მოწამლული იდეოლოგიით

                          და ამ დროს ყველაზე ჯოჯოხეთური პროცესი იწყება

სოციუმის ცხოვრებაში: თანდათანობით დიალოგი ქრება

ანუ პოლილოგი ქრება,

               ადამიანებს ერთმანეთთან დიალოგი აღარ აქვთ

 

და რომ დავბრუნდი, მივხვდი, 

უბრალოდ ძალიან კარგად დავინახე ის, რომ არ შევცდი, და შემდეგ

         უკვე საგანგებო კვლევის საგნად ვაქციე ეს და მივხვდი,

რომ ჩემს ქვეყანაში, საქართველოში

                                            ადამიანები არ აზროვნებენ

 

(ეს ძალიან სერიოზული განაჩენია, რასაც ახლა ვამბობ

 

                                                     მაგრამ არ შეიძლება, ამას არ გაესვას ხაზი

და მე ეს ჩემს თავზე ავიღე

                                                      ანუ როდესაც მივხვდი

რომ დიალოგის პროცესი გამორიცხულია

მე უკან დავიხიე, უბრალოდ შევწყვიტე გამოცემა      (ამას პირველად ვამბობ

                  ასე ღიად ამას არ ვლაპარაკობდი

 

                              პოეზიაზე მე არ ვლაპარაკობ, იმიტომ რომ არ ვიქნები მართალი

მას მერე რაც გამოვიტანე დასკვნა, რომ არავითარი დიალოგი დღეს არ არსებობს (და

არ არსებობს არა მხოლოდ დღეს - საერთოდ არ არსებობს საქართველოში დიალოგი

                                                                   - ადამიანები გარკვეული იდეოლოგიებით

არიან შეიარაღებულები და აი ამ იდეოლოგიური სქემებით მოქმედებენ, ანუ

როცა შენ გინდა ადამიანთან ურთიერთობა, როცა გინდა, იაზროვნო

როცა გინდა, მასთან შეხვიდე სააზროვნო კონტაქტში და გქონდეს ინტელექტუალური

დიალოგი

                   შენ ხვდები, რომ იქ უკან დგას იდეოლოგია

 

და ეს იდეოლოგია, ძალიან მარტივად რომ ვთქვათ

შეიძლება იყოს: ფუკოს ფილოსოფია, ან შეიძლება იყოს, ვთქვათ,

                             დერიდას ფილოსოფია, შეიძლება იყოს

რაღაც სტრუქტურალისტური სქემა, და ასე შემდეგ         - მაგრამ მის უკან აუცილებლად

არის რაღაც იდეოლოგია (იქნება ეს ლიბერალური, ნეო-ლიბერალური, მემარჯვენე,

მემარცხენე, ნეო-მარქსისტული...) ყველა შეიარაღებულია რაღაც დიდაქტიკური მოდელით

                                                            და ამ მოდელით გიტევს

დიალოგში კი არ შემოდის

იმას კი არ ეძებს, რა არის ჭეშმარიტება, ან

რა გვაწუხებს ჩვენ, ან რატომ ვერ ვპოულობთ ამ ჭეშმარიტებას, ან როგორ უნდა ვიცხოვროთ

და ყველა ის კითხვა, რასაც სვამს ფილოსოფია

და რასაც დიდი პოეზია სვამს

                                                 ამ ყველაფერს აცდენილია

 

მაგრამ ხდება ამ ყველაფრის უზურპაცია, ესე იგი:

დაპყრობილია ის კოდები, რომლებიც უნდა იყოს თავისუფალი კოდები

და ამ კოდების დაპყრობა ხდება ინსტიტუციური კოდების მიერ

და იქმნება ისეთი სიტუაცია, რომ ის, რაც ოდესღაც ცოცხალი იყო:

                                                               ცოცხალი იყო ფუკო, ცოცხალი იყო

                                                               ჰეგელი, ცოცხალი იყო კანტი და ა.შ.

ხდება მათი ჯერ მკვლელობა

და შემდეგ მათით ჟონგლიორობა

 

რას შეიძლება საქართველოში კავშირი ჰქონდეს დერიდასთან ან კანტთან ან ჰეგელთან

არაფერს კავშირი არ აქვს, მაგრამ იმის გამო

                                                  რომ ადამიანს აქვს მოთხოვნილება

აზროვნების, მაგრამ ვერ ახერხებს ამას

იქმნება აზროვნების სუროგატები

                            (სააზროვნო პროცესის სუროგატები)

 

გამოდის ვიღაც, ლაპარაკობს, მშვენივრად დაალაგებს ამა თუ იმ ფილოსოფოსს, გამარტავს,

ანალიზს გააკეთებს, ინტერპრეტაციას გააკეთებს და ა.შ. მაგრამ ეს ყველაფერი

არის უბრალოდ: მოგიხაზეს რაღაც წრე, ამ წრეში ჩაგსვეს და გითხრეს:

                               აქ ინტერპრეტაციები აკეთე, კომბინაციები აკეთე

                                            ვარიაციები აკეთე და ჩვენ

ამას დავარქმევთ აზროვნებას    

 

და ეს ყველაფერი ცოცხალი აზროვნების პროცესს კლავს

 

და ამიტომ, რასაც მე ვადევნებდი გერმანიაში თვალს, ერთ რამეს მივხვდი:

ადამიანები, რომლებიც ამ იდეოლოგიური წნეხის ქვეშ არიან, ხვდებიან, რომ სულაც არ

დამთავრებულა ყველაფერი იმით, რომ დაემხო საბჭოთა კავშირი, დაემხო ესა და ის,

ვიღაცამ მოიშორა გარკვეული პრობლემები და ა.შ. - არა, ეს პროცესი გრძელდება

 

და რაკი ეს პროცესი გრძელდება, შესაბამისად, წიგნის ენა, სათქმელი

გარკვეული თვალსაზრისით, ყოველთვის ალეგორიულია      (მე არ ვმალავ

                            მაგრამ იდეოლოგიის ენით არასდროს ვამბობს - ეს ყველაფერი

შეკითხვებია, მაგრამ მე მაქვს იმის პრეტენზია, რომ ვარ მაქსიმალურად გულწრფელი

 

ანუ როცა მე მივხვდი, რომ შეუძლებელია ღიად ამ ყველაფერზე საუბარი

მე დავიხიე უკან

                                  ანუ არ გამოვედი იმ ადამიანების მდგომარეობაში,

რომლებიც უკვე ნებადართულ თემებზე საუბრობენ

და თავს ვაჟკაცებად და გმირებად წარმოაჩენენ 

                  (იმიტომ რომ არსებობს გარკვეული ნებადართული თემები,

რომელთა კრიტიკაც შეიძლება, და შეგიძლია

შენც ერთი წიხლი ჩააზილო რაღაცას ან ვიღაცას - და როდესაც ხედავ, რომ საქმე

უფრო კომპლექსურადაა, რომ ამ

პრობლემას სხვა ასპექტებიც აქვს,

                                                       ამ დროს უკვე ამ მიმართულებით წასვლა არ შეიძლება

 

 

ამ დროს ლიტერატურა იხევს ალეგორიული სათქმელისკენ

                                                                                                 გარკვეულწილად, მე ახლა

სწორედ იმას ვამბობ, რომ ეს წიგნი საქართველოში შეიძლებოდა ვერც

დაწერილიყო - მე მჭირდებოდა ის შინაგანი თავისუფლება, რომელიც იქ მოვიპოვე (და

თან სწორედ ისეთ ქვეყანაში, სადაც წნეხი ყველაზე ძლიერია, - რეალურად, მათ ახლა

უნდა გაიარონ ის პროცესები, რაც საბჭოთა კავშირში იყო

                                                                       მაგრამ, რაც მთავარია, იქ არსებობს პოლოლოგის

პროცესი: სადაც არსებობს რაღაც გაბატონებული ენები და პარადიგმები,

იქ არსებობენ ენები, რომლებიც გაბატონებულები არ არიან

                     მაგრამ ინტენსიურად მუშაობენ:

თავიანთ სათქმელს ქმნიან

თავიანთ არგუმენტებს ქმნიან

 

 

 

 

და ახლა ვუახლოვდები ყველაზე მნიშვნელოვანს: საქმე ის არის, რომ ჩემი ერთ-ერთი წიგნი,

                              მთავრდება ჩანაწერით, რომელშიც ასეთ რამეს ვამბობ:

„მკითხველი ხაფანგია“

               - ეს არის თითქმის ჯოჯოხეთური სიტყვები ჩემთვის (და ამას ამბობს მწერალი)

 

და ვინ დაიჭერს ამას, თუ არა ფილოსოფოსი და მწერალი:

შენ გინდა დიალოგი (თუნდაც შენს მეგობართან, თუნდაც შენს უახლოეს ადამიანთან)

მაგრამ უკვე არის ვიღაც მესამე, რომელიც ამ დიალოგს აუცილებლად

აქცევს ხაფანგად

                            ანუ იმ სქემას, თუ იმ ლოგიკურ ჩარჩოებს

რომელშიც დიალოგი უნდა განვითარდეს

აუცილებლად გადააქცევს ხაფანგად, იმიტომ რომ ეს დიალოგი, თავისთავად,

საჭირო არ არის,

                          საჭიროა ის რაღაც მესამე, რომ ამ დიალოგმა გაჟონოს სხვა მიმართულებით

(ვთქვათ,

იდეოლოგიზებული მიმართულებით)

                                                                      ანუ დიალოგს, ან პოლილოგს, არ ეძლევა

საშუალება, იყოს თავისთავადი, ანუ იყოს თავისი თავის ბოლოვადი მიზეზი

 

ამას მხოლოდ წიგნი ახერხებს,

და თუკი ჩემს წინა წიგნებში ეს ილუზია არის

რომ შესაძლებელია ალეგორიის გარეშე შენი სათქმელი თქვა

               (განსაკუთრებით მეორე და მესამე წიგნებში - რომლებიც

ჩემი ყველაზე ექსპერიმენტული წიგნებია)

 

ამის მერე მე ამ ილუზიას ვემშვიდობები

და ლექსები ხდება დაშიფრული

 

ანუ ლექსები

ხდება მაქსიმალურად

ალეგორიული

 

 

 

[კომენტარი: ტექსტი ემყარება დათო ბარბაქაძის საუბარს - რომელიც წელს გაიმართა ერთ დაწესებულებაში და რომლის არასრული "ოფიციალური" ვიდეო-ჩანაწერიც იოლადაა მიკვლევადი ინტერნეტში - ხოლო აქ წარმოდგენილი კომპოზიცია ემყარება არაოფიციალურ და სხვამხრივ არასრულ აუდიო-ჩანაწერს, რომელიც "ავტორმა" თავად გააკეთა თავის მეგობრებთან ერთად. ამ კომპოზიციაში საუბრისა და (ჩა)წერის აქტი პერიფერიულია, ცენტრალურ შემოქმედებით მნიშვნელობას კი მოსმენის აქტი იძენს. დანარჩენი ანეკდოტია.]