• პირველი სამამულო წარმოების არტპორტალი
პროზა

ყავა და სიგარეტი

×
ავტორის გვერდი ეტგარ კერეტი 28 იანვარი, 2022 1998

 თარგმანი: ნანა გაგუა 

მოგონება გარდაცვლილ მამაზე, გაჟღენთილი სიყვარულით, კოფეინით და ნიკოტინით. 
მამა ათი წლის წინ გარდაიცვალა და მას შემდეგ ძალიან მენატრება.  მენატრება არა ისე  როგორც ზრდასრულს  ენატრება გარდაცვლილი ახლობელი, არამედ უფრო როგორც ბავშვს, რომელსაც  ენატრება ათი წლის წინ სადღაც წასული მამა  და  მის დაბრუნებას ისევ ელის.  


ბავშვობაში, როცა ექვსი წლის ვიყავი მამა საცურაო აუზთან მდებარე  ბარში მუშაობდა.  არც ისე შორს თელავივის სანაპიროებიდან. ყოველ დღე, დილის ექვსის ნახევარზე სახლიდან გადიოდა და მიიჩქაროდა აუზზე, გაცურავდა ორ კილომეტრს, შხაპს მიიღებდა მოსამსახურე პერსონალისათვის  განკუთვნილ საშხაპეში. სახლში საღამოს ცხრამდე არ ბრუნდებოდა. მუშაობდა თოთხმეტი საათი დღეში, შვიდი დღე კვირაში.  მისი მოვალეობა იყო გაზიანი სასმელების ყუთებიდან  ჩამოტვირთვა,  სენდვიჩების ტოსტერში მომზადება, ყავის მოხარშვა ბრჭყვიალა ჭიქებში აუზის წასახემსებელ ბართან, გორდონ ბიჩზე.


წლების შემდეგ, მამა ყოველთვის ამბობდა, რომ ეს დღეები საუკეთესო იყო მის ცხოვრებაში. სიყვარულით იხსენებდა, თუ როგორ უბერავდა ზღვიდან მომავალი  მარილიანი ჰაერი, რომელიც მის ფილტვებში ირეოდა ყავის და სიგარეტის სუნთან ერთად, რომელსაც ის ყიდდა ბართან. ყავა, სიგარეტი და ზღვა ყოველთვის  მამის საყვარელი თემები  იყო.


ჩემთვის ის დღეები კი  არც ისე ბედნიერი იყო.  სახლში დაბრუნებულ მამას ყოველთვის ლოგინში ვხვდებოდი. გარდა  იმ შაბათებისა, როცა მას ვსტუმრობდი აუზზე დედასთან ერთად, მას საერთოდ ვერ ვნახულობდი. ექვსი წლის ბავშვებს მართლა ვერ წარმოუდგენიათ სამყარო, სადაც მამას მათთვის არ სცალია. ისინი ასეთ რეალობას არ იღებენ. და მაინც, მე ის ძალიან მენატრებოდა. ჩემი სევდა რომ შეამჩნია დედამ, შემომთავაზა მამასთან სამსახურში ყოველ დილით სტუმრობა, ცურვა მასთან ერთად და  იქიდან სკოლაში ტაქსით  წასვლა.

სახეში მოხვედრილი ცივი ქარის და გაყინულ წყალში ხტომის გარდა, რომლითაც ყოველდღე ვიტანჯებოდი, ბევრი არაფერი მახსოვს. მაგრამ მახსოვს მამის მანქანა, რომელიც ყველაზე ნათელი მოგონებაა: გარეთ ისევ ბნელა, ჩვენ ვსხედვართ  ჩვენს ვერცხლისფერ პეჟო 504-ში,  ფანჯრები ჩაწეულია, მამა კენტს ეწევა და აღწერს პარალელურ სამყაროებს, რომელიც არსებობს იმ მოცემულ მომენტში სხვა განზომილებებში, სამყაროები, სადაც ყველაფერი ზუსტად იდენტურია ჩვენის: იგივე გზა, იგივე შუქნიშნები, იგივე სიგარეტი მამის ტუჩის კუთხეში მოთავსებული - ყველაფერი  იგივეა,   გარდა ერთი უმნიშვნელო  განსხვავებისა. და  ამ განსხვავებას, მამა ყოველ დილით ცვლიდა  მხოლოდ ერთი დეტალით პარალელურ სამყაროში, რომელიც განსხვავდებოდა ჩვენისაგან: აი აქ ვართ ჩვენც, პარალელურ სამყაროში, ველოდებით  ზუსტად იმავე გზაჯვარედინზე  შუქნიშნის შეცვლას, მხოლოდ ამ სამყაროშო, სადაც ვერცხლისფერი პეჟოს ნაცვლად ჩვენ დრაკონზე ვართ ამხედრებულნი. და აი მეორე მაგალითიც, სადაც ჩემი გაცვეთილი საცვლები  მალავენ ლაყუჩებს, რომელიც მალე ნებას მომცემს ვისუნთქო თევზივით წყლის ქვეშ.

როცა ცხრა  წლის გავხდი, მამამ ახალი სამსახური იშოვა. მას უკვე აღარ უწევდა დილით ადრე ადგომა.  საღამოობით ყველანი ერთად  ვსადილობდით და ტელევიზორში საღამოს ახალ ამბებს ვუყურებდით. მშობლების სახლიდან რომ გადავედი, მაგ დროისთვის ოცდაორი  წლის ვიყავი, მაგრამ მათ მაინც ვსტუმრობდი კვირაში ორჯერ და შაბათობით მამასთან ერთად ვცურავდი აუზში ძველ სამსახურთან. როცა ორმოცდასამი  წლის გავხდი, მამას კიბოს დიაგნოზი დაუსვეს. ეს იყო ენის კიბო, შედეგი იმ ორმოცდაათწლიანი მოწევისა. სანამ ექიმებმა სცადეს დაავადების შეჩერება, ის უკვე პროგრესულ სტადიაში იყო და მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ ამაზე არ ვსაუბრობდით, აშკარა იყო, ორივემ ვიცოდით მოახლოებული სიკვდილის შესახებ.  
ორშაბათობით ფიზიოთერაპიის სეანსებზე მიმყავდა და სანამ მოსაცდელ ოთახში ვისხედით  და ველოდით ჩვენს რიგს ბრიტანული აქცენტით მოსაუბრე ფიზიოთერაპევტთან, მამა ხანდახან პარალელურ სამყაროებზე საუბარს იწყებდა,  სადაც ყველაფერი ზუსტად ისე  იყო როგორც ჩვენთან, მხოლოდ ერთი განსხვავებით. ამბობდა, რომ ძაღლებს საუბარი შეეძლოთ, ხოლო  ადამიანებს სხვათა აზრების წაკითხვა. ან ის რომ ცა იყო მეწამული ფერი,  მუქი ჭარხლის ფერი და როცა რძესავით თეთრი ღრუბლები ტივტივებდნენ მასზე, ისინი მადის აღმძვრელად გამოიყურებოდნენ.

ყოველი სეზონის ბოლოს, ფიზიოთერაპევტი მაჩვენებდა, თუ როგორ დამეჭირა მამის მკლავი, როცა ერთად მივდიოდით და რა უნდა გამეკეთებინა იმ შემთხვევაში, თუ ის წონასწორობას დაკარგავდა. უკან, სახლის გზაზე როცა მივუახლოვდებოდით მეფე სოლომონის და არლოზოვის კუთხეს, მამა შეჩერდებოდა. „სუნი გცემს?“ - იტყოდა ის და მიუთითებდა ახალ კაფეზე კუთხეში. „სუნით შემიძლია გითხრა, რომ ეს საუკეთესო ყავაა ამ ქალაქში.“   სიმსივნე ენაზე იმდენად პროგრესული იყო, რომ უკვე ჭამა ან დალევა არ შეეძლო. ამის ნაცვლად, ის მთელ საკვებს და სითხეს სუფთა პლასტმასის მილით იღებდა, რომელიც პირდაპირ მუცელში ჩაედინებოდა. 
ერთ-ერთ ასეთ ორშაბათს, ფიზიოთერაპიის სეანსის მერე,  როცა მივსეირნობდით მეფე სოლომონის და არლოზოვის  ქუჩის კუთხის კაფესთან, მამაჩემმა იმის ნაცვლად რომ საქებრად გაჩერებულიყო, როგორც ჩვეულებრივ აკეთებდა ამას, შემომთავაზა ჭიქა ყავა დაგველია. „მამა!“’, - აღმომხდა  მე წამიერი შეყოვნების შემდეგ, - „შენ რაიმეს დალევა არ შეგიძლია. სიმსივნე ბლოკავს შენს საყლაპავ მილს. ნუთუ დაგავიწყდა?!“ 
„ვიცი“, -  თქვა მან და ზურგზე ხელი მომითათუნა. „მე არა, მაგრამ შენ შეგიძლია დალიო.“

ტროტუართან კუთხის მაგიდასთან ჩამოვჯექით. ლატე და ჭიქა წყალი შევუკვეთე ლამაზ ოფიციანტს და როცა მან ჰკითხა მამაჩემს, თუ რა სურდა, მამამ ორმაგი ესპრესო მოითხოვა. მამას შევხედე  გაოცებულმა. მან კი პასუხად  გამიღიმა და მხრები აიჩეჩა. ოფიციანტმა მამას დამნაშავე ღიმილი შეამჩნია და გაკვირვებული მზერა მომაგება.

ყავის მოტანამდე ჩუმად ვისხედით. მინდოდა მამისთვის მეკითხა თუ რატომ შეუკვეთა ყავა საერთოდ და  ამას რაიმე კავშირი ხომ არ  ჰქონდა იმასთან, რომ ოფიციანტი იყო ლამაზი, მაგრამ არაფერი ვთქვი. მამამ პერანგის ჯიბიდან სიგარეტის კოლოფი და სანთებელა ამოიღო, რომელიც მისი სათვალის ყუთში ქონდა მოთავსებული და ორივე მაგიდაზე მოათავსა. ჩვენ ვიცდიდით.

რამდენიმე წუთის შემდეგ, ოფიციანტი ჩვენი შეკვეთით დაბრუნდა. მან ისინი მოათავსა მაგიდაზე: ლატე,  ჭიქა წყალი და ორცხობილა თეფშზე ჩემს წინ, და ორმაგი ესპრესო მამაჩემის წინ.

ჩემი ყავიდან არომატული ორთქლი ამოვიდა. მინდოდა დამელია, მაგრამ მამაჩემის სახის წინ ამის გაკეთება არ ჩანდა პატიოსანი საქციელი,  მაშინ როცა უბრალოდ ყავას მივშტერებოდი, მამამ სწრაფად თვალის დახამხამებაში ორმაგი ესპრესო ერთი მოსმით  დალია. 

ეს წარმოუდგენელი ფაქტი იყო. ვიცოდი ეს შეუძლებელი იყო. სულ ახლახან იყო, ოთახში  ონკოლოგმა  მის კაბინეტში მე და დედას  რომ გვიჩვენა, რენტგენზე გამოსახული სიმსივნე თუ როგორ აჯდა საყლაპავ მილს. როგორც ვანილის ნაყინის ნაღები  ვაფლზე.

მამაჩემი აწი  ვერასოდეს დალევდა ძველებურად, როგორც ექიმმა თქვა. და ჩვენ აქ ვართ ახლა ერთად, გარეთ ვსხედვართ სასიამოვნო ზაფხულის დღეს, ჰიპსტერულ კაფეში, მე ისევ ჩემი ყავის ორთქლს მივჩერებივარ და ის, ჩემ გვერდით იღიმის, მკვლელი ორმაგი ესპრესოს გადაყლურწვის მერე და უცებ თავში გამიელვა.შეიძლება ჩვენ ისევ პარალელურ სამყაროში ვცხოვრობთ, შეიძლება მან საკმარისი ამბები მიამბო ბავშვობის მერე, რომ დაეგლიჯა ხვრელი ჩვენი სამყაროს მტკივნეულ გულში, რომლის საშუალებით ჩვენ შთანთქმული ვართ პარალელურ სამყაროში იდენტურთან, ჩვენებურთან, გარდა ერთი გამონაკლისისა - ამ სამყაროში მამაჩემი სვამდა და  ჭამდა რაც უნდოდა, ის არ მოკვდებოდა რამდენიმე თვეში. 

ცხელი ყავა ჩასრიალდა მამას პლასტმასის მილიდან მის ფილტვებში. როცა იქამდე ჩააღწია, მამამ ხრჩობა დაიწყო. შუა კაფეში დადგა და ორივე ხელი ყელზე იტაცა. სველი ხიხინი, რომელსაც ის ცხვირიდან გამოსცემდა, საზარელი იყო, ხმა იმ კაცისა, რომლის ფილტვები ცხელი ყავით იყო ადიდებული. ოფიციანტი შეშინებული იყურებოდა. გვერდით მაგიდაზე მჯდომი მამაკაცი წამოხტა და მამას ჰკითხა, დახმარება ხომ არ სჭირდებოდა. მე იქ ვიჯექი უბრალოდ დამბლადაცემულივით. პარალელური სამყარო, რომელსაც მამასთან ერთად ვიზიარებდი, წამების წინ გაქრა, გადამისროლა უარეს შორეულ სამყაროში. რამდენიმე წამიანი ყელის გამოვლების   შემდეგ, მამა დაიხარა და გადმოაფურთხა ყავა იატაკზე, მთელი მშვენიერი იტალიური ესპრესო, რომლითაც მისი ფილტვები იყო სავსე. როცა მორჩა, სკამზე დაჯდა ისე თითქოს არაფერი მომხდარიყოს, სანტიმეტრების მოშორებით ყავის გუბიდან და ნახველიდან,  სიგარეტს მოუკიდა მშვიდად. ჩვენ ირგვლივ შეკრებილი ხალხი მას მიაშტერდა მოჯადოებულივით. 

„ასეც ვიცოდი!“ - გამიღიმა და ნესტოდან ბოლი გამოუშვა, - „აქ საუკეთესო ყავა მზადდება მთელს ქალაქში.“ 

ამავე რუბრიკაში
  კვირის პოპულარული