მე ვაპირებ, დავწერო ლექსი ომის შესახებ. ეს შეიძლება, არ იყოს ნამდვილი ლექსი, მაგრამ ნამდვილი ომის შესახებ იქნება.

 

ეს არ იქნება ნამდვილი ლექსი, რადგან აქ რომ ნამდვილი პოეტი ყოფილიყო, და რომ გავარდნილიყო ხმა, რომ ის ლაპარკს აპირებდა—შეიქმნებოდა, მაშინ, დიდი მდუმარება, თავდაპირველად გასივდებოდა დიდი მდუმარება, მდუმარება, დატვირთული ათასობით გრუხუნით.

 

ხილულს, ჩვენ ვიხილავდით მას, პოეტს და შემხედვარეებს, ის გვიხილავდა ჩვენ; და ჩვენ გავიცრიცებოდით ჩვენს საცოდავ ჩრდილში, ჩვენ ვუსაყვედურებდით მას, რომ ამდენად ნამდვილია, ჩვენ, სნეულები, ჩვენ, დარცხვენილები, ჩვენ, შეშფოთებულები.

 

ის აქ იქნებოდა, პირთამდე, გასკდომამდე სავსე მტრების სიმრავლეთაგან, რომლებსაც შეიცავს—რადგან ის მათ შეიცავს, და აკმაყოფილებს, როცა მოესურვება—მოვარვარე ტკივილითა და წყეული სიმშვიდით, ვითარცა ფალიის ამნთები, დიად მდუმარებაში ის მოუშვებდა ციცქნა ონკანს, სიტყვათა წისქვილის სულ ერთ ციცქნა ონკანს, და იქიდან გვესროდა ლექსს, ისეთ ლექსს, რომლისგანაც გული გაგვიწყალდებოდა.

 

რის შექმნასაც მე ვაპირებ არ იქნება ნამდვილი პოეტის პოეტური ლექსი, რამეთუ ნამდვილ ლექსში რომ თქმულიყო სიტყვა „ომი“—მაშინ ომი, ნამდვილი ომი, რომელზეც ილაპარაკებდა ნამდვილი პოეტი, უმოწყალო ომი, უშეღავათო ომი გაჩაღდებოდა აწ და მარადის ჩვენი გულების სიღრმეში.

 

რადგან ნამდვილ ლექსში სიტყვები ატარებენ თავიანთ საგანს.

 

მაგრამ ეს არც ფილოსოფიური განსჯა იქნება. რადგან იმისთვის, რომ ფილოსოფოსი იყო, გიყვარდეს ჭეშმარიტება საკუთარ თავზე მეტად, საჭიროა, მომკვდარიყავი სიმცდარისგან, საჭიროა, მოგეკლა ოცნებისა და მყუდრო ილუზიის მოღალატე თვითკმაყოფილება. ხოლო ეს ომის მიზანი და დასასრულია, ომი კი ჯერ არც კი დაწყებულა, კიდევ დარჩნენ ნიღაბასახდელი მოღალატეები.

 

და ეს არც მეცნიერების ნაშრომი იქნება. რადგან იმისთვის, რომ სწავლული იყო, იმისთვის, რომ ხედავდე და გიყვარდეს საგნების ისეთად დანახვა, როგორებიც არიან, საკუთარი თავი უნდა იყო, და გიყვარდეს საკუთარი თავის დანახვა ისეთად, როგორიც არის. უნდა გაბზარო ცრუ სარკეები, უმოწყალო მზერით უნდა დახოცო ქლესა ლანდები. ხოლო ეს ომის მიზანი და დასასრულია, ომი კი ჯერ არც კი დაწყებულა, კიდევ დარჩა მოსაგლეჯი ნიღბები.

 

და ეს არც აღტკინებული სიმღერა იქნება. რადგან აღტკინება უძრავია, როდესაც ღმერთი ფეხზე დგას, როდესაც მტრებისგან აღარაფერი დარჩა, უსხეულო ძალების გარდა, როდესაც ომის აყალმაყალი ყურისწამღებად გაჰყივის; ხოლო ომი ჯერ არც დაწყებულა, ჯერ არ მოგვისვრია ჩვენი ლოგინი ცეცხლში.

 

ეს არც მაგიური გამოხმობა იქნება, რამეთუ ჯადოქარი მიმართავს თავის ღმერთს „ქმენი ის, რაც მე მსურს“, და უარს ამბობს, გამოუცხადოს ომი თავის უდიდეს მტერს, თუკი ეს მტერი აკმაყოფილებს; და, მითუმეტეს, ეს არ იქნება მორწმუნის ლოცვა, რამეთუ მორწმუნე სთხოვს თავის უფალს: „ქმენი ის, რაც თავად გსურს“ და ამისთვის მას უწევს ნაწლავებში მახვილი და ცეცხლი გაურჭოს თავის უძვირფასეს მტერს—რაც არის თავად ომი, ომი კი ჯერ არც კი დაწყებულა.

 

ეს იქნება ცოტაოდენი ამ ყოველივედან, ცოტაოდენი იმედი და ძალისხმევა ამ ყველაფრის მიმართ, და ეს, აგრეთვე, იარაღისკენ მოხმობა იქნება. ძახილი, რომელიც ექოს თამაშით, შეიძლება, კვლავ მე დამიბრუნდეს და რომელიც, იქნებ, გაიგონ სხვებმაც.

 

ახლა ხვდებით, რომელ ომზე მსურს საუბარი.

 

სხვა ომებზე—რომლებიც თავს გვატყდება—მე არ ვილაპარაკებ. რომ მელაპარაკა მათზე, მაშინ ეს ჩვეულებრივი ლიტერატურა იქნებოდა: ჩანაცვლება, შევსება, მობოდიშება, საბაბი. ზუსტად ისევე, როგორც მიხმარია სიტყვა „შემზარავი“, მაშინ, როდესაც არ მბურძგლავდა. ზუსტად ისევე, როგორც მიხმარია სიტყვა „შიმშილისგან სიკვდილი“, მაშინ, როდესაც არ ვიყავი მისული იმ საზღვრამდე, რომ დახლებიდან მეპარა. როგორც ვილაპარაკე სიგიჟეზე მანამ, სანამ ვცდიდი, ჩამეხედა უსასრულობის ჭუჭრუტანაში. როგორც ვილაპარაკე სიკვდილზე ისე, რომ შეუქცევადის მარილი ჯერ არ მეგემა. ისე, როგორც ზოგიერთი საუბროს სისპეტაკეზე, ისინი, რომლებსაც თავი მუდამ შინაურ ღორზე აღმატებული მიაჩნდათ. როგორც ზოგიერთი ლაპარაკობს თავისუფლებაზე, ისინი, რომლებიც მუდამ ადიდებენ და აპრიალებენ თავიანთ ბორკილებს. როგორც ზოგიერთი ლაპარაკობს სიყვარულზე, რომლებსაც არაფერი უყვართ საკუთარი თავების ჩრდილების გარდა. ანდა მსხვერპლშეწირვაზე, ისინი, არაფრის გულისთვის ყველაზე პატარა თითსაც რომ არ გაიჭრიდნენ. ანდა შემეცნებაზე, ისინი, საკუთარ თვალებს რომ ენიღბებიან. რადგან ეს ჩვენი უდიდესი სნეულებაა: ვილაპარაკოთ იმისთვის, რომ ვერაფერი დავინახოთ.

 

ეს უძლური ჩანაცვლება იქნებოდა, როგორც როდესაც ბებრები და სნეულები სიამოვნებით ლაპარაკობენ დარტყმებზე, ჯანსაღი ახალგაზრდები რომ იღებენ ან გასცემენ.

 

მაშ, მაქვს კი უფლება ამ სხვა ომზე ვილაპარაკო—იმაზე, რომელიც უბრალოდ თავს არ გვატყდება—თუკი შესაძლოა, რომ ის ჯერ შეუქცევადად არ გაჩაღებულა ჩემში? მაშინ, როდესაც ჯერ მხოლოდ ხანმოკლე შეტაკებებში ვარ ჩართული? უდავოდ, მე იშვიათად მაქვს ამის უფლება. მაგრამ „ხანდახან უფლება“ აგრეთვე ნიშნავს „დროდადრო ვალდებულება“ და, განსაკუთრებით „საჭიროება“, რადგან მე არასდროს მეყოლება ბევრი მოკავშირე.

 

მაშ, შევეცდები, ვილაპარაკო წმინდა ომზე.

 

დაე ამოხეთქოს შეუქცევადად. ის უხვად ჩაღდება, დრო და დრო, მაგრამ არასდროს დიდი ხნით. გამარჯვების პირველი მსგავსებისთანავე, მე თავმომწონედ ვირგებ ტრიუმფის პოზას, სულგრძელს ვთამაშობ და პაქტს ვდებ ჩემს მტერთან. სახლში მოღალატეები არიან, მაგრამ მათ მეგობრის იერ-სახეები აქვთ, რა უსიამოვნო იქნებოდა მათი განნიღბვა! მათ თავიანთი ადგილი აქვთ ბუხართან, კუთხეში, თავიანთი სავარძლები და ჩუსტები, და ისინი მოდიან როდესაც ჩავთვლემ, მთავაზობენ ქათინაურს, სულისშემძვრელ ან სასაცილო ამბავს, ყვავილებს ან ტკბილეულს, და ხანდახან კოხტა ბუმბულებიან ქუდს. ისინი პირველ პირში ლაპარაკობენ, ეს ჩემი ხმაა, რომელიც, მგონია, მესმის, ჩემი ხმაა, რომელსაც, მგონია, გამოვცემ: „მე ვარ . . ., მე ვიცი . . ., მე მინდა . . .“ რომლებიც მიყვირიან „ნუ დაგვხოცავ, ჩვენ შენივე სისხლისანი ვართ!“ მოქვითინე მუწუკები: „ჩვენ ვართ შენი ერთადერთი საქონელი, შენი ერთადერთი საგანძური, ჰოდა განაგრძე ჩვენი კვება, ეს ხომ არც ისე ძვირი გიჯდება!“

 

და ისინი მრავლად არიან, და ისინი მომხიბვლელები არიან, და ისინი საბრალონი არიან, და ისინი ამპარტავნები არიან, ისინი შანტაჟს მიმართავენ, ისინი ერთიანდებიან . . . მაგრამ ეს ბარბაროსები არაფერს სცემენ პატივს—ვგულისხმობ არაფერ ნამდვილს, რადგან დანარჩენ ყველაფერს ისინი პატივისცემით არიან მიჯაჭვულები. მათი წყალობითაა, რომ ვინიღბები და სხვად მომაქვს თავი, ადგილი მათ დაქვემდებარებაშია და მათ აქვთ ნიღბების კარადის გასაღები. მეუბნებიან „ჩვენ გაცმევთ, უჩვენოთ როგორ წარმოსდგებოდი მაღალი საზოგადოების წინაშე?“ ო! მირჩევნია მატლივით შიშველმა ვიარო!

 

ამ ჯარებთან საბრძოლველად, მე ერთადერთი სულ ერთი ციცქნა ხმალი მაქვს, ძლივს შესამჩნევი შეუიარაღებელი თვალისთვის, სამართებელივით მჭრელი, მართალია, და ძალიან მომაკვდინებელი. მაგრამ მართლა იმდენად პატარა, რომ ყოველწამს ვკარგავ. არასდროს ვიცი, ბოლოს სად შევჩურთე. და როცა კვლავ მივაგნებ, სატარებლად მძიმე მეჩვენება, სახმარად მოუხერხებელი—ჩემი ციცქნა მომაკვდინებელი ხმალი.

 

მე რამდენიმე სიტყვას ძლივს ვამბობ, და ესენიც კივილია მხოლოდ, მათ კი, მათ წერაც კი იციან. ერთი მათგანი ყოველთვის მიზის პირში, თვალყურს ადევნებს ჩემს სიტყვებს, როდესაც ლაპარაკი მსურს. ის უსმენს მათ, ყველაფერს თავისთვის ინახავს, და ჩემს ნაცვლად ლაპარაკობს, ზუსტად იგივე სიტყვებით—მაგრამ საკუთარი ბინძური აქცენტით. და მისი წყალობითაა, რომ ვინმე ყურადღებას მაქცევს, და ჭკვიანი ვგონივარ. (მაგრამ ვინც იცის ისინი არ ტყუვდებიან: ნეტა მესმოდეს იმათი ხმა, ვინც იცის!)

 

ეს აჩრდილები ყველაფერს მპარავენ. რის მერეც, ჰყოფნით ხალისი, თავი შემაცოდონ: „ჩვენ გიცავთ, ჩვენ გამოგხატავთ, ჩვენ განიჭებთ ღირსებას. და შენ ჩვენი მოკვლა გინდა! მაგრამ მხოლოდ შენსავე თავს გლეჯ, როდესაც უგულებელგვყოფ, როდესაც ავად გვიკაკუნებ ჩვენს მგრძნობიარე ცხვირებზე, ჩვენ, შენს კარგ მეგობრებს.“

 

და ბინძური სიბრალული მიპყრობს თავისი სინელთბილეებით, და მასუსტებს. თქვენს წინააღმდეგ, ლანდებო, მთელი სინათლე! დაე ავანთო ნათურა და თქვენ დადუმდეთ. დაე გავაღო თვალი და თქვენ გაქრეთ. რადგან თქვენ ნაქანდაკები სიცარიელისანი ხართ, სახემოხატული არარისანი. თქვენს წინააღმდეგ, უმოწყალო ომი. არავითარი სიბრალული, არავითარი მოწყალება. ერთადერთი უფლება: უფრო არსების უფლება.

 

მაგრამ ამჟამად სხვა ამბავია. გრძნობენ, რომ შეამჩნიეს. ამიტომ შემრიგებლურად იქცევიან, „ცხადია, შენ ხარ ბატონი, მაგრამ რა არის ბატონი მსახურის გარეშე? შეგვინარჩუნე ჩვენ-ჩვენს მოკრძალებულ ადგილას, გპირდებით, რომ დაგეხმარებით. აი, მაგალითად: წარმოიდგინე, რომ ლექსის დაწერა მოგესურვა. რას გახდები უჩვენოდ?“

 

ჰო, მეამბოხეებო, ერთ დღესაც მოგსვამთ თქვენს ადგილას. მუხლებზე დაგცემთ ჩემ უღელქვეშ. თივით გამოგკვებთ და ყოველ დილით დაგაურვებთ. მაგრამ სანამ თქვენ სისხლს მწოვთ და სიტყვებს მპარავთ, ო! სჯობს საერთოდ არ ვწერო ლექსები!

 

ნახეთ, როგორ მშვიდობას მთავაზობენ. თვალები დავხუჭო, რათა დანაშაული ვერ დავინახო, ვირბინო დილიდან საღამომდე, რათა ვერ ვიხილო მარად პირღია სიკვდილი. უბრძოლველად ვთვლიდე თავს გამარჯვებულად. სიცრუის მშვიდობა! შევეგუო მის სიმხდალეებს, რადგან ყველა ეგუება მათ. დამარცხებულების მშვიდობა. ცოტაოდენი სიბინძურე, ცოტაოდენი მემთვრალეობა, ცოტაოდენი მკრეხელობა ხუმრობის სახით, ცოტაოდენი მასკარადი გასაღებული ღირსებად, ცოტაოდენი სიზარმაცე და მეოცნებეობა, ან სულაც ბევრი ხელოვანების შემთხვევაში, ყოველივე ეს, ცოტ-ცოტა, გარემოცული ლამაზი სიტყვების მთელი საშაქარლამოთი: ესაა მშვიდობა, რომელსაც მთავაზობენ. გაყიდულთა მშვიდობა! და ყველაფერს იზამენ ამ სამარცხვინო მშვიდობის შესანარჩუნებლად, ომს გამოუცხადებენ საკუთარ მოყვასს. რადგან არსებობს ძველისძველი და ზუსტი რეცეპტი საკუთარ თავში სამარადისო მშვიდობის შესანარჩუნებლად: ყოველთვის სხვების დადანაშაულება. ღალატის მშვიდობა!

 

ახლა იცით, რომ წმინდა ომზე მსურს საუბარი.

 

მან, ვინც ეს ომი გამოუცხადა საკუთარ თავს, მშვიდობაშია თავის მოყვასებთან, და, თუნდაც თავად უსასტიკესი ბრძოლის ველი იყოს, მის უაღრეს სიღრმეში მეფობს მშვიდობა უფრო ცოცხალი, ვიდრე ნებისმიერი ომი. და რაც უფრო ძლიერ მეფობს ეს მშვიდობა მის უაღრეს სიღრმეში, ცენტრალურ მდუმარებასა და მარტოობაში, მით მეტად მძვინვარებს ომი სიცრუეთა აურზაურისა და უთვალავი ილუზიის წინააღმდეგ.

 

ამ ომის ყიჟინით დაბურულ ვრცელ მდუმარებაში, გარედან რომ ფარავს დროის მსწრაფლწარმავალი ლანდი, მარადიულ მძლეველს ესმის სხვა მდუმარებათა ხმები. ეული, რომელმაც გადალახა ილუზია, რომ მარტო არაა, ეული, ის აღარაა მარტო თავის მარტოობაში. მაგრამ მე მას მაშორებენ ეს აჩრდილები, რომლებიც უნდა გავაცამტვერო. ნეტა შევძლო, ერთ დღეს, დავსახლდე ამ ციხესიმაგრეში! დაე ნაწილ-ნაწილ დავქუცმაცდე მის მიწაყრილებზე, ოღონდ აურზაურმა არ შეაღწიოს სამეფო დარბაზში!

 

„მაგრამ მოვკლავ კი?“ კითხულობს მეომარი არჯუნა. „მმართებს ხარკი ვაძლიო კეისარს?“ კითხულობს სხვა. მოკალი, ეძლევა პასუხი, თუკი მკვლელი ხარ. არჩევანი არ გაქვს. მაგრამ სულაც მტრების სისხლით ამოგეთხვაროს ხელები, ნურცერთ წვეთს ნუ მოსცხებ სამეფო დარბაზს, სადაც იცდის უძრავი მძლეველი. აძლიე ხარკი, ეძლევა პასუხი, მაგრამ არ მისცე კეისარს ნება, თვალი მოჰკრას სამეფო საგანძურს.

 

და მე, რომელსაც არ მაქვს სხვა იარაღი, კეისრის სამყაროში, გარდა სიტყვისა, მე, რომელსაც არ მაქვს სხვა ხურდა, კეისრის სამეფოში, სიტყვების გარდა, ვილაპარაკებ?

 

მე ვილაპარაკებ, რათა ჩემს თავს მოვუხმო წმინდა ომისკენ. მე ვილაპარაკებ, რათა ვამხილო მოღალატეები, რომლებიც ვკვებე. მე ვილაპარაკებ, რათა ჩემმა სიტყვებმა დაარცხვინონ ჩემი ქმედებები, იმ დღემდე, ვიდრე მშვიდობა, აღჭურვილი ჭექა-ქუხილით, არ იმეფებს მარადიული მძლევარის დარბაზში.

 

და რადგან ომის სიტყვა ვიხმარე, და რადგან ეს ომის სიტყვა აღარაა, დღეს, უბრალო ხმაური, განათლებული ადამიანები რომ გამოსცემენ თავიანთი პირებით, რადგან ახლა ეს სიტყვა სერიოზულია და აზრით დამძიმებული, გაიგებენ რომ სერიოზულად ვლაპარაკობ და რომ ეს სიტყვები არაა ფუჭი ხმები, რომლებსაც ჩემი პირი გამოსცემს.